Thị trường âm nhạc trên các nền tảng phát nhạc trực tuyến đang trải qua một sự thay đổi lớn với sự xuất hiện của các ban nhạc hoàn toàn do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra. Sự phát triển này đang báo hiệu một kỷ nguyên mới, nơi mà công việc dành cho các nhạc sĩ trở nên khan hiếm hơn bao giờ hết. Nhiều bản nhạc do AI tạo ra đã đạt được thành công lớn, với hàng triệu lượt nghe trên các nền tảng như Spotify.
Các bản nhạc do AI tạo ra, chẳng hạn như nhạc rock mang âm hưởng thập niên 1970 của Velvet Sundown và dòng nhạc đồng quê của Aventhis và The Devil Inside, đã thu hút hàng triệu lượt nghe trên Spotify. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa rõ ai là người đứng sau các bản nhạc này. Điều này đặt ra câu hỏi về quyền sở hữu và trách nhiệm của các nền tảng phát nhạc trực tuyến trong việc xác minh và công khai thông tin về các nghệ sĩ.
Hiện tại, chưa có nền tảng phát nhạc lớn nào, trừ Deezer của Pháp, công khai gắn nhãn cho các ca khúc được tạo ra hoàn toàn bằng AI. Điều này có thể gây ra sự nhầm lẫn và khó khăn cho các nghệ sĩ và người nghe trong việc phân biệt giữa âm nhạc do con người tạo ra và âm nhạc do AI tạo ra.
Nghệ sĩ kiêm nhà sản xuất âm nhạc từng đoạt giải Oscar Leo Sidran chia sẻ rằng sự trỗi dậy của AI có thể phản ánh sự sáo rỗng và công thức hóa của nhiều dòng nhạc hiện đại. Ông cho rằng AI có thể tạo ra âm nhạc một cách dễ dàng và nhanh chóng, nhưng điều đó không có nghĩa là âm nhạc do AI tạo ra sẽ có được giá trị và cảm xúc như âm nhạc do con người tạo ra.
Nhà sản xuất kiêm nhạc sĩ Yung Spielburg cho rằng âm nhạc do con người tạo ra vẫn sẽ chiến thắng nếu khán giả thật sự lắng nghe, quan tâm tới thông điệp và cảm xúc của nghệ sĩ. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều người chỉ nghe nhạc cho có, như khi nấu ăn hay làm việc nhà, thì AI sẽ dần lấn át vì những sản phẩm này tiện lợi, chi phí rẻ và không cần trả tiền bản quyền.
Các chuyên gia âm nhạc cũng đưa ra cảnh báo về tương lai của ngành âm nhạc. Giáo sư Dennis DeSantis thuộc Đại học Rochester nhận định các nền tảng nhạc số đang âm thầm lấp đầy danh sách phát bằng ‘nhạc tâm trạng’ do AI tạo ra và gán tên cho những nghệ sĩ mà chẳng ai tìm được thông tin. Đồng thời, nhạc nền do AI tạo ra ngày càng được sử dụng trong phim ảnh, quảng cáo, trung tâm thương mại, thang máy – nơi con người dần bị thay thế.
Cùng quan điểm, Giáo sư Mathieu Gendreau thuộc Đại học Rowan cho rằng AI xâm nhập ngành âm nhạc và sẽ không biến mất, điều đó khiến nghệ sĩ càng khó sống bằng nghề. Nghệ sĩ Sidran cũng thừa nhận anh và nhiều người trong nghề đã chứng kiến lượng công việc giảm rõ rệt từ cuối năm ngoái, có thể do sự bùng nổ của AI.
Công nghệ từng giúp ngành âm nhạc thăng hoa, nhưng AI là một thách thức hoàn toàn khác, có thể xóa sổ cơ hội sống sót của phần lớn nghệ sĩ. Thị trường âm nhạc thế giới đang đứng trước một cuộc cách mạng mới, với sự tham gia của AI trong lĩnh vực sáng tạo âm nhạc. Các nghệ sĩ và các nền tảng phát nhạc trực tuyến cần phải tìm cách thích nghi và ứng phó với sự thay đổi này.
Trong bối cảnh này, Spotify và các nền tảng phát nhạc trực tuyến khác cần phải xem xét lại cách họ quản lý và công khai thông tin về các nghệ sĩ. Đồng thời, các nghệ sĩ cần phải tìm cách tạo ra âm nhạc có giá trị và cảm xúc, để có thể cạnh tranh với âm nhạc do AI tạo ra.
