Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng vừa đề xuất rằng cần thiết phải xóa bỏ quy định ‘trần lương’ trong các đơn vị công lập, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục đại học và nghiên cứu, nhằm tạo điều kiện thuận lợi để thu hút và giữ chân trí thức Việt Nam ở nước ngoài quay về đóng góp cho sự phát triển của đất nước.
Đề xuất này được bà Lê Thị Thu Hằng đưa ra tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, diễn ra vào sáng ngày 19/7 tại Hà Nội. Theo bà Hằng, để đạt được sự đột phá trong lĩnh vực khoa học, giáo dục và chuyển đổi số, Việt Nam cần có cơ chế tuyển dụng và đãi ngộ mới, linh hoạt và cạnh tranh, không bị gò bó bởi các quy định về ngạch, bậc, hệ số. Các đơn vị công lập, đặc biệt là trường đại học và viện nghiên cứu, cần tạo môi trường làm việc lành mạnh, cạnh tranh công bằng dựa trên năng lực và đóng góp của từng cá nhân.
Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cũng kiến nghị rằng cần khuyến khích và không phân biệt đối xử giữa khu vực công và tư, vì cả hai đều đóng góp quan trọng cho sự phát triển chung của đất nước. Nhiều trí thức Việt Nam tại nước ngoài muốn đóng góp cho đất nước nhưng gặp khó khăn do thiếu cơ sở vật chất và phòng thí nghiệm hiện đại.
Bà Hằng cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc hoàn thiện khung pháp lý, đặc biệt là các quy định liên quan đến quốc tịch. Luật Quốc tịch Việt Nam sửa đổi đã mang lại những thay đổi tích cực, cho phép người Việt Nam ở nước ngoài giữ hoặc phục hồi quốc tịch Việt Nam mà không vi phạm pháp luật của nước sở tại. Quy trình đăng ký quốc tịch hiện nay đã được đơn giản hóa, chỉ cần nộp hồ sơ tại đại sứ quán, sau đó chuyển trực tiếp đến Bộ Tư pháp với thời hạn xử lý rõ ràng. Đặc biệt, các thế hệ thứ hai, thứ ba sinh ra ở nước ngoài cũng được quyền lựa chọn quốc tịch Việt Nam. Với quốc tịch Việt Nam, trí thức Việt kiều sẽ được hưởng đầy đủ quyền lợi như công dân trong nước, bao gồm quyền sở hữu nhà đất và kinh doanh bất động sản, xóa bỏ những rào cản trước đây như phải nhờ người khác đứng tên.
Ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin, cũng khẳng định rằng trong Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ có chính sách thu hút nhân tài, với mức lương cạnh tranh sòng phẳng với các nước trên thế giới. Điều này nhằm thu hút nhân tài công nghệ số làm việc ở Việt Nam, với mức lương cao theo tiêu chuẩn quốc tế, để họ có thể yên tâm và cống hiến cho sự phát triển của đất nước.
Các chuyên gia và lãnh đạo đang kỳ vọng rằng với những chính sách mới và khung pháp lý hoàn thiện, Việt Nam sẽ có thể thu hút được nhiều trí thức Việt Nam ở nước ngoài quay về đóng góp cho sự phát triển của đất nước, cũng như giữ chân những nhân tài hiện tại để tiếp tục cống hiến cho sự phát triển của đất nước trong thời gian tới.
