Tối ngày 2/8, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước đã khai mạc triển lãm mỹ thuật ứng dụng ‘Nam Tước – Những mảnh ghép’. Sự kiện này nhằm tôn vinh giá trị của gốm truyền thống Việt Nam và những ‘mảnh ghép’ trong lĩnh vực xây dựng, điêu khắc kiến trúc nghệ thuật.
Triển lãm trưng bày 35 tác phẩm của nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước, với đa dạng về chất liệu và theo từng năm sáng tác. Nghệ nhân Trần Nam Tước được giới chuyên môn đánh giá là người thợ gốm tài hoa ‘bách nghệ’ của làng gốm Bát Tràng.
Trong triển lãm, nghệ nhân Trần Nam Tước thể hiện quan điểm của mình về ‘nhà’ – nơi để về, nơi ai cũng muốn về. Ông cho rằng ‘nhà’ không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là một phần của văn hóa và di sản. ‘Nhà là nơi để về, nơi ai cũng muốn về. Tôi không biết ‘nhà’ có từ bao giờ… Nhưng tôi nghĩ, ai cũng muốn có một nơi để trở về – để nương trú tâm hồn’.
Triển lãm ‘Nam Tước – Những mảnh ghép’ thể hiện sự đa dạng trong cách thức sáng tạo và ẩn chứa thông điệp về sự gắn kết, tổng hòa của những yếu tố tưởng chừng rời rạc. Nghệ nhân Trần Nam Tước cho rằng, mỗi người là một mảnh ghép và nhiều đời sẽ dần dần tạo nên di sản. ‘Từ di sản, nó trở thành văn hóa và từ văn hóa, nó chuyển thành lịch sử, thành câu chuyện. Khi đã có lịch sử, câu chuyện, dân tộc ấy sẽ có tiếng nói riêng’.
Nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước chia sẻ về hành trình sáng tạo và sự giao thoa văn hóa kim cổ của mình. Ông sinh ra tại vùng quê lúa Thái Bình và bén duyên với đất và lửa quê mình qua các lò nung gạch thủ công. Sau 30 năm làm nghề, ông đã trở thành một trong những nghệ nhân gốm hàng đầu tại Việt Nam.
Hoạ sĩ Nguyễn Trọng Đoan đánh giá cao nghệ nhân Trần Nam Tước: ‘Nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước là một ngôi sao bay lạc nhưng toả sáng dị thường. Nghệ nhân thì anh thừa nhiều tiêu chuẩn để được bình chọn. Tôi gọi Trần Nam Tước là nghệ sĩ vì tài năng và sự năng động cống hiến của anh, vượt trội hơn rất nhiều nghệ sĩ gốm khác được đào tạo cơ bản qua cấp bậc đại học mà tôi biết’.
Với quan điểm ‘Cái gì cần bảo tồn thì phải bảo tồn đến bảo thủ. Còn cái gì không phải bảo tồn thì ta nên cho nó một đời sống mới’, nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước đã khẳng định được chỗ đứng của mình trong nghề. Ông đã tổ chức nhiều triển lãm và nhận được sự đánh giá cao từ công chúng và những người yêu gốm.
Ông Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam nhận định: ‘Trần Nam Tước đã tạo nên sự kết nối hài hòa giữa truyền thống và hiện đại trong từng tác phẩm gốm đầy bí ẩn và mang đậm hồn cốt dân tộc’.
Hoạ sĩ, nhà giáo, Lê Ngọc Hân đánh giá: ‘Trần Nam Tước là hiện tượng lạ và hiếm trong nghệ thuật gốm Bát Tràng – xứng đáng là nghệ sĩ chân đất tài hoa. Tìm kiếm và sáng tạo là ngọn lửa bất tận trong anh, anh đã đến và anh sẽ đến bởi lẽ thường tình ‘địa đã lợi – nhân đã hòa’.
