Từ ngày 1/1/2026, Chính phủ sẽ bãi bỏ hình thức thuế khoán và thay thế bằng việc tự khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế. Sự thay đổi này đang khiến nhiều hộ kinh doanh cảm thấy lo lắng về việc tăng chi phí, giảm lợi nhuận, cũng như gặp khó khăn do thiếu kiến thức và kỹ năng công nghệ, cùng với sự phức tạp của các thủ tục đăng ký và kê khai.
Việc bãi bỏ thuế khoán và áp dụng hình thức tự khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế được xem là một bước đi quan trọng để tăng tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh. Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP (Nghị định 70), các hộ kinh doanh đang nộp thuế theo phương pháp khoán và có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.
Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng Nghị định 70 là một bước đi quan trọng của Chính phủ nhằm tăng cường tính minh bạch, hiện đại hóa hệ thống quản lý thuế và từng bước xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, hiệu quả.
Tuy nhiên, khảo sát của VCCI với gần 1.400 hộ kinh doanh trên toàn quốc cho thấy, nhiều hộ kinh doanh vẫn còn lo lắng và chưa hiểu rõ về Nghị định 70. Có đến 94% hộ kinh doanh được khảo sát trực tiếp đã biết đến Nghị định 70, nhưng chỉ khoảng 11% thực sự hiểu rõ nội dung và nghĩa vụ của mình. Đặc biệt, hơn 50% cho biết chưa từng nhận được hỗ trợ rõ ràng từ cơ quan thuế ở địa phương.
Bà Nguyễn Thị Khánh Ly, chủ hộ kinh doanh Phạm Gia tại Hà Nội, cho rằng chính sách thuế mới đang tạo ra nhiều áp lực cho các hộ kinh doanh. Trước đây, phần lớn hộ kinh doanh đều quen với việc nộp thuế khoán, hình thức áp mức thuế cố định hàng tháng, không yêu cầu ghi chép sổ sách hay kê khai doanh thu chi tiết.
Ông Nguyễn Đình Cư, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA), cho rằng tâm lý lo lắng của các hộ kinh doanh là dễ hiểu. Việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền là một thách thức lớn đối với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ.
VCCI khuyến nghị cần chủ động truyền thông toàn diện, dễ hiểu và đúng đối tượng, đặc biệt với nhóm hộ kinh doanh nhỏ lẻ, ở khu vực nông thôn hoặc ngành nghề có tỷ lệ nhận biết thấp. Cơ quan thuế cần xây dựng các tài liệu hướng dẫn trực quan như sổ tay, infographic, quy trình minh họa… để hộ kinh doanh dễ nắm bắt và triển khai.
TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, cho rằng phần mềm kê khai nộp thuế cần hết sức dễ hiểu, dễ sử dụng; mô hình quản trị cũng phải cực kỳ đơn giản cho hộ kinh doanh. Cần phải xem xét lại mức doanh thu phải sử dụng hóa đơn điện tử.
Cơ quan thuế khẳng định Nghị định 70 không làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các hộ, cá nhân kinh doanh. Việc áp dụng và triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhằm đảm bảo thực hiện nghĩa vụ thuế trên doanh thu thực tế phát sinh, tạo môi trường sản xuất kinh doanh công bằng, minh bạch.
