Tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đoạn qua Quảng Ngãi đang đối mặt với thách thức lớn về chồng lấn với các khu tái định cư (TĐC) mới, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân và các công trình hạ tầng thiết yếu. Qua quá trình rà soát và đánh giá thực tế, hướng tuyến đường sắt đoạn qua phường Đức Phổ với chiều dài 5,185km đã được xác định là phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị đã được phê duyệt đến năm 2045.
Tuy nhiên, một vấn đề phát sinh là tuyến đường sắt này lại đi qua khu TĐC Đồng Mốc, nơi vừa hoàn thành hạ tầng và bố trí cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn. Chỉ vừa mới ổn định chỗ ở vào cuối năm 2024, sau một thời gian dài di dời và giải phóng mặt bằng, nhiều hộ dân tại đây hiện phải đối mặt với nguy cơ bị giải tỏa thêm lần nữa nếu hướng tuyến không được điều chỉnh.
Chủ tịch UBND phường Đức Phổ Trần Ngọc Sang cho biết, nếu giữ nguyên hướng tuyến như hiện tại, hàng chục hộ dân sẽ phải di dời, dẫn đến bất ổn tâm lý, phát sinh chi phí, tạo áp lực lớn trong công tác giải phóng mặt bằng và nguy cơ phát sinh khiếu nại. Trước tình hình này, tỉnh Quảng Ngãi đã có kiến nghị điều chỉnh hướng tuyến và vị trí nhà ga để hạn chế tối đa việc di dời dân cư lần thứ hai.
Kết quả rà soát cho thấy, tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có tổng chiều dài 86,3km, bắt đầu từ Km800+100 (xã Bình Minh) đến Km886+400 (xã Khánh Cường), cắt ngang qua 14 xã và 3 phường. Ngoài khu TĐC Đồng Mốc, hướng tuyến còn đi qua các khu TĐC khác như Hành Thuận, Điền An, tất cả đều là những dự án TĐC mới được đầu tư để phục vụ các công trình trọng điểm như cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, và di dân khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghĩa Kỳ…
Việc tuyến đường sắt tiếp tục đi qua các khu vực này sẽ buộc nhiều hộ dân phải thực hiện tái định cư lần thứ hai trong thời gian ngắn, gây tác động lớn đến đời sống của họ và dễ phát sinh bức xúc. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến công tác giải phóng mặt bằng mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, trật tự tại địa phương.
Tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành các văn bản gửi Bộ Xây dựng và Ban Quản lý dự án Đường sắt, đề xuất điều chỉnh hướng tuyến ở một số vị trí cục bộ để tránh chồng lấn với các khu dân cư và công trình công cộng, đồng thời bảo đảm tính đồng bộ của quy hoạch.
Đặc biệt, tỉnh Quảng Ngãi cũng đề xuất điều chỉnh vị trí nhà ga trung tâm. Theo quy hoạch cũ, vị trí nhà ga được quy hoạch trùng với một nhà máy chế biến thủy sản quy mô lớn tại Khu công nghiệp Quảng Phú, nơi đang hoạt động hiệu quả và đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của địa phương. Tỉnh đề xuất dời vị trí nhà ga ra khu vực giáp ranh giữa phường Quảng Phú (nay là phường Nghĩa Lộ) và xã Nghĩa Kỳ (nay là xã Nghĩa Giang), gần các nút giao đường Trường Chinh – Lê Duẩn, để phù hợp với quy hoạch chung và hạn chế phát sinh xung đột với các dự án và cơ sở sản xuất hiện hữu.
