Khả năng Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell sẽ dẫn đến một cuộc chiến pháp lý kéo dài với những hậu quả không thể đoán trước được đối với ngân hàng trung ương, thị trường tài chính và toàn bộ nền kinh tế. Các chuyên gia về pháp lý và chính sách đang đặt ra câu hỏi về quyền hạn của người đứng đầu Nhà trắng và tính độc lập của Fed.
Một vấn đề cốt lõi đang được quan tâm là liệu Tổng thống Trump có đủ thẩm quyền để cách chức ông Powell hay không. Câu trả lời gần như chắc chắn là không, trừ khi có ‘nguyên nhân chính đáng’. Tuy nhiên, việc xác định ‘nguyên nhân chính đáng’ là một vấn đề rất chủ quan và có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
Nếu ông Trump quyết định sa thải ông Powell, khả năng cao ông Powell sẽ đệ đơn kiện lên tòa án. Vụ kiện này nhiều khả năng sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Trước đây, tòa án này đã có phán quyết rằng Fed, với tư cách là một thực thể đặc biệt, và các thống đốc của cơ quan này không thể bị thay đổi nhân sự một cách tùy tiện.
Ngoài ra, ông Powell còn có khả năng yêu cầu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) giữ lại ông làm Chủ tịch, giúp ông tiếp tục có ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. Việc này có thể diễn ra vì trong lịch sử, Chủ tịch FOMC luôn là Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, nhưng không phải là một yêu cầu bắt buộc.
Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cắt giảm lãi suất, điều này có thể gây ra những hệ quả kinh tế đáng kể. Ông Trump muốn lãi suất thấp hơn nhiều và ông muốn điều đó ngay bây giờ, bất kể những hệ quả kinh tế có thể xảy ra.
Các chuyên gia nhận định rằng nếu ông Trump sa thải ông Powell, điều đó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho thị trường và kinh tế. Việc sa thải ông Powell khó có thể thay đổi cách tiếp cận của FOMC đối với chính sách tiền tệ và có thể còn làm cứng rắn hơn lập trường của họ về lãi suất.
Hơn nữa, chi phí về danh tiếng từ việc sa thải ông Powell sẽ khó có thể khắc phục. Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể dẫn đến chính sách tiền tệ yếu kém, tương tự như những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, với những hậu quả bất lợi cho lạm phát.
Tìm hiểu thêm về chính sách tiền tệ và vai trò của Fed tại Mỹ trên Investopedia.
Các bên liên quan đang chờ đợi diễn biến tiếp theo của tình hình này, trong khi đó thị trường tài chính và nền kinh tế đang theo dõi chặt chẽ các động thái có thể xảy ra tiếp theo từ phía Tổng thống Trump và Fed.
Trong bối cảnh này, việc duy trì sự độc lập của Fed là cực kỳ quan trọng để đảm bảo rằng chính sách tiền tệ được đưa ra dựa trên tình hình kinh tế thực tế chứ không phải là áp lực chính trị.
Sự việc này một lần nữa đặt ra câu hỏi về mối quan hệ giữa chính trị và ngân hàng trung ương, một chủ đề nóng mà các chuyên gia và nhà phân tích tiếp tục tranh luận.
