Ngày 1 tháng 8, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố rằng hệ thống tên lửa siêu thanh Oreshnik đã hoàn tất giai đoạn sản xuất hàng loạt đầu tiên và chính thức được biên chế vào quân đội Nga. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao sức mạnh quân sự chiến lược của Nga, khi tên lửa này được cho là có khả năng mang đầu đạn hạt nhân và có sức công phá tương đương với một vụ nổ hạt nhân cỡ nhỏ.

Ông Putin cho biết các tên lửa Oreshnik đầu tiên đã được bàn giao cho quân đội Nga và sẵn sàng cho các hoạt động chiến đấu. Sự kiện này đánh dấu sự hoàn thiện của một hệ thống vũ khí chiến thuật có khả năng thay đổi cục diện trên chiến trường mà không cần đến vũ khí hạt nhân. Trước đó, vào tháng 11 năm ngoái, Nga đã tiến hành thử nghiệm thực chiến đầu tiên của Oreshnik bằng cách tấn công một nhà máy quân sự ở Ukraina. Giới phân tích quân sự quốc tế nhận định rằng đây là hành động vừa thử nghiệm vừa răn đe, chứng minh năng lực thực chiến của hệ thống vũ khí mới.

Tên lửa siêu thanh Oreshnik được cho là có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, tuy nhiên, Tổng thống Putin đã khẳng định rằng ngay cả phiên bản thông thường của nó cũng có sức công phá tương đương với một vụ nổ hạt nhân cỡ nhỏ. Thông tin này đã引起 sự quan tâm lớn từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và các nước phương Tây.

Ông Putin cũng tiết lộ rằng hệ thống tên lửa Oreshnik có thể sẽ được chuyển giao cho Belarus trước cuối năm nay. Các chuyên gia quân sự của hai nước đang phối hợp chuẩn bị vị trí triển khai và các yếu tố kỹ thuật liên quan. Động thái này không chỉ làm gia tăng sức mạnh quân sự khu vực mà còn khiến phương Tây đặc biệt lo ngại, trong bối cảnh quan hệ giữa NATO và Nga vẫn căng thẳng.

Trong một buổi họp báo gần đây, Tổng thống Putin khẳng định rằng các lực lượng Nga đang giành ưu thế và tiến quân trên toàn tuyến mặt trận, bao gồm các khu vực biên giới, Cộng hòa Donetsk và Lugansk, cũng như các tỉnh Zaporizhzhia và Kherson do Nga kiểm soát. Ông Putin nhấn mạnh rằng chiến thắng này là nhờ vào lòng dũng cảm và tinh thần quả cảm của binh sĩ Nga, đặc biệt là trong việc kiểm soát Chasov Yar – một cứ điểm quan trọng của Ukraina tại vùng Donetsk.

Dù khẳng định quân đội Nga đang đạt được nhiều thắng lợi, ông Putin vẫn nhấn mạnh rằng Mátxcơva luôn sẵn sàng cho đàm phán. “Đàm phán luôn cần thiết và quan trọng, nhất là khi dựa trên tinh thần hòa bình thực sự” – ông nói. Gần đây, Nga và Ukraina đã có vòng đàm phán trực tiếp thứ ba tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), kéo dài khoảng 40 phút. Hai bên đã đồng ý trao đổi tù binh, thi thể binh sĩ và dân thường thiệt mạng. Nga cũng đề xuất thành lập ba nhóm công tác trực tuyến để giải quyết nhanh chóng các vấn đề chính trị, quân sự và nhân đạo.

Thông tin thêm về hệ thống tên lửa Oreshnik và tình hình quân sự hiện tại có thể được tìm thấy tại các nguồn tin cậy quốc tế.

Nhật Bản, một quốc gia với lịch sử lâu đời về chính sách quốc phòng mang tính phòng thủ, đang trải qua một sự chuyển đổi chiến lược đáng kể trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng. Sự thay đổi này đặc biệt liên quan đến các hoạt động quân sự của Trung Quốc và mối đe dọa tên lửa từ Triều Tiên. Dựa vào các nguồn tin TASS, The Aviationist, Defence Blog, Army Recognition, Kyodo News và Asahi Shimbun, bài viết sẽ tập trung vào phân tích công nghệ, tính năng, mục đích chiến lược và tác động của hệ thống tên lửa Type12 cải tiến đối với an ninh khu vực.

Tổng quan về công nghệ tên lửa Type12 cải tiến

Tên lửa Type12 Surface-to-Ship Missile (SSM) là sản phẩm do Mitsubishi Heavy Industries (MHI) phát triển. Ra mắt lần đầu vào năm 2012, Type12 là phiên bản nâng cấp của tên lửa Type88. Phiên bản cải tiến của Type12, được phê duyệt phát triển vào tháng 12/2020, thể hiện bước nhảy vọt về công nghệ và khả năng chiến đấu. Điều này phù hợp với chiến lược quốc phòng mới của Nhật Bản. Phiên bản gốc của Type12 có tầm bắn từ 200-400km. Trong khi đó, phiên bản cải tiến đạt tầm bắn 900km, với mục tiêu tương lai là 1.200-1.500km. Điều này cho phép Nhật Bản tấn công các mục tiêu trên biển và đất liền từ khoảng cách an toàn, đồng thời giảm thiểu nguy cơ bị đối phương phản công.

Tên lửa được thiết kế với hình dạng khí động học mới. Các cánh mở rộng và bề mặt điều khiển giúp cải thiện hiệu suất bay và giảm tiết diện phản xạ radar (RCS). Điều này làm tăng khả năng sống sót của tên lửa trước các hệ thống phòng thủ đối phương. Type12 cải tiến tích hợp hệ thống dẫn đường quán tính (INS) kết hợp với GPS. Radar mảng pha chủ động Ka-band (AESA) và tính năng cập nhật lệnh (Up to Date Command – UDTC) qua liên kết vệ tinh cho phép tên lửa nhận thông tin mục tiêu trong thời gian thực. Hệ thống này đảm bảo độ chính xác cao khi tấn công các mục tiêu di động trên biển hoặc trên đất liền.

Type12 được thiết kế để triển khai trên nhiều nền tảng, bao gồm mặt đất, tàu chiến và máy bay (như F-15J của Lực lượng Phòng vệ trên không Nhật Bản – JASDF). Cách tiếp cận đa nền tảng giúp giảm chi phí phát triển và tăng tính tương thích giữa các lực lượng. Ngoài vai trò chống hạm, Type12 cải tiến có thể tấn công các mục tiêu trên đất liền. Điều này phù hợp với chiến lược ‘phản công’ (counterstrike capability) được Nhật Bản thông qua trong các tài liệu chiến lược an ninh quốc gia sửa đổi năm 2022.

Các hệ thống tên lửa tầm xa mới của Nhật Bản

Ngoài Type12, Nhật Bản đang phát triển một loạt hệ thống tên lửa khác nhằm tăng cường khả năng răn đe chiến lược. Một số hệ thống đáng chú ý bao gồm:

– Tên lửa hành trình siêu thanh (Hypersonic Cruise Missile) dự kiến hoàn thành vào năm 2031 với tầm bắn từ 2.000-3.000km.

– Hyper Velocity Gliding Projectile (HVGP): HVGP là tên lửa siêu thanh có khả năng đạt tốc độ trên Mach 5 và thực hiện các động tác cơ động trong khí quyển để tránh hệ thống phòng thủ tên lửa.

– Tên lửa chống hạm/tấn công mặt đất mới của MHI: Với hợp đồng trị giá 32 tỷ yên (219 triệu USD) được ký vào tháng 4/2025, MHI đang phát triển một tên lửa chính xác tầm xa mới.

– Tên lửa phóng từ tàu ngầm dự kiến triển khai vào năm 2027. Hệ thống này sẽ tăng cường khả năng tấn công bí mật từ dưới nước.

Chiến lược triển khai và mục đích

Sự phát triển và triển khai các hệ thống tên lửa này phản ánh sự thay đổi cơ bản trong chính sách quốc phòng của Nhật Bản. Từ một tư thế phòng thủ thuần túy sang một chiến lược răn đe chủ động. Việc triển khai Type12 tại các căn cứ ở Kyushu (Camp Kengun, Kumamoto) và các kế hoạch mở rộng đến Okinawa và Oita nhằm bảo vệ các tuyến đường biển chiến lược như eo biển Miyako. Tăng cường liên minh với Mỹ: Nhật Bản đã đặt mua 400 tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ (tầm bắn 1.600km) và các tên lửa JASSM (900km) và Joint Strike Missile (JSM, 500km). Các hệ thống này bổ sung cho Type12 và HVGP, tạo ra một mạng lưới phòng thủ và phản công đa tầng.

Tác động khu vực và quốc tế

Sự phát triển của các hệ thống tên lửa này không chỉ tăng cường khả năng phòng thủ của Nhật Bản mà còn có tác động đáng kể đến cục diện an ninh khu vực. Trung Quốc lo ngại rằng các tên lửa như Type12 và HVGP có thể đe dọa trực tiếp đến bờ biển nước này. Các hệ thống tên lửa mới của Nhật Bản, kết hợp với liên minh quân sự chặt chẽ với Mỹ, có thể làm thay đổi cán cân quyền lực ở khu vực Indo-Pacific.