Phú Thọ – Điểm đến mới trong quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu của các doanh nghiệp Nhật Bản

Với vị trí địa lý chiến lược, hệ thống hạ tầng giao thông ngày càng hoàn thiện và nguồn nhân lực chất lượng cao, tỉnh Phú Thọ đang trở thành điểm đến hấp dẫn hàng đầu của các doanh nghiệp Nhật Bản trong quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là bước tiến quan trọng đưa Phú Thọ trở thành một ‘cực tăng trưởng mới’ của vùng kinh tế phía Bắc.

Một trong những minh chứng tiêu biểu cho niềm tin của doanh nghiệp Nhật Bản vào môi trường đầu tư tại Việt Nam là Công ty Honda Việt Nam (HVN). Cuối tháng 6/2025, HVN đã xuất xưởng chiếc xe máy thứ 40 triệu, đánh dấu cột mốc quan trọng trong gần 30 năm hoạt động. Hiện, Honda Việt Nam đã mở rộng lên ba nhà máy hiện đại, đạt năng lực sản xuất 2,75 triệu xe/năm. Riêng trong năm tài chính 2025, HVN đã sản xuất 2,3 triệu xe, tăng 10% so với cùng kỳ. Ngoài thị trường nội địa, Honda Việt Nam cũng đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm ‘Made in Vietnam’ đến hơn 23 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Đặc biệt, tỷ lệ nội địa hóa của HVN đã đạt 96% (tính đến tháng 5/2025), với mạng lưới gần 800 HEAD và 175 nhà cung cấp trong nước. HVN không chỉ đóng vai trò đầu tàu trong sản xuất mà còn tiên phong trong ứng dụng công nghệ mới, đảm bảo tiêu chuẩn an toàn, tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện môi trường. Song song với hoạt động sản xuất, HVN cũng tích cực thực hiện trách nhiệm xã hội, như vận hành hệ thống điện mặt trời áp mái tại hai nhà máy Vĩnh Phúc (nay là Phú Thọ) và Hà Nam (nay là Ninh Bình) với tổng công suất 8MWp, giúp giảm thiểu CO2 phát thải ra môi trường.

Mới đây, trong buổi làm việc với bà Sayaka Hattori, Tổng Giám đốc Công ty Honda Việt Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Trần Duy Đông nhấn mạnh: ‘Các doanh nghiệp đến đầu tư tại Phú Thọ chính là những công dân của tỉnh; sự thành công của doanh nghiệp cũng chính là thành công của địa phương.’ Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định, tỉnh Phú Thọ luôn đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình đầu tư và hoạt động sản xuất – kinh doanh, trong đó có Công ty Honda Việt Nam.

Xác định Nhật Bản là nhà đầu tư chiến lược, tỉnh Phú Thọ đã thiết lập nhiều cơ chế phối hợp hiệu quả, như: Thành lập tổ công tác hỗ trợ Công ty Honda Việt Nam thực hiện các giải pháp giảm phát thải, tăng cường trao đổi chính sách đầu tư, đồng hành cùng doanh nghiệp trong tháo gỡ khó khăn, xúc tiến các dự án mới với đối tác Nhật như Tập đoàn Sojitz, các nhà cung cấp trong chuỗi của Canon, Yamaha… Để thu hút mạnh mẽ các doanh nghiệp Nhật Bản, tỉnh Phú Thọ đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đột phá nhằm cải thiện môi trường đầu tư – kinh doanh.

Tỉnh đã thành lập Tổ công tác đặc biệt, đường dây nóng và Trung tâm xúc tiến đầu tư – hỗ trợ doanh nghiệp để hỗ trợ nhà đầu tư kịp thời, hiệu quả. Tổ chức mô hình ‘Cà phê doanh nhân’ để đối thoại định kỳ, chủ động nắm bắt và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Đẩy mạnh cải cách hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến với tỷ lệ đạt 85,6%, thủ tục hành chính được giải quyết đúng hạn đạt trên 99% mỗi năm.

Hiện nay, tỉnh Phú Thọ đang thu hút mạnh mẽ các doanh nghiệp Nhật Bản trong các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như: Linh kiện điện tử, cơ khí chính xác, công nghiệp hỗ trợ, chế biến thực phẩm công nghệ cao. Các khu công nghiệp hiện đại như KCN Trung Hà, Phù Ninh, Tam Nông, Thăng Long Vĩnh Phúc, Bá Thiện II… được quy hoạch bài bản, hạ tầng đồng bộ, đang mở ra dư địa lớn cho nhà đầu tư quốc tế.

Với những nỗ lực toàn diện, nhất quán, Phú Thọ đã và đang từng bước khẳng định niềm tin của các tập đoàn Nhật Bản. Sự có mặt ngày càng nhiều của doanh nghiệp đến từ quốc gia mặt trời mọc chính là minh chứng cho một môi trường đầu tư ổn định, minh bạch, cạnh tranh. Phú Thọ điểm đến mới cho làn sóng FDI thế hệ mới sẵn sàng chào đón những ‘người bạn Nhật Bản’ đến hợp tác, phát triển và cùng nhau kiến tạo tương lai.

Trường Đại học Quy Nhơn vừa công bố thông tin tuyển sinh năm 2025 cùng các chính sách ưu đãi dành cho sinh viên học các ngành công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, an toàn và an ninh mạng. Theo đó, sinh viên các ngành này sẽ được hưởng nhiều chính sách ưu đãi như hỗ trợ học phí, học bổng, cơ hội thực tập và phát triển nghề nghiệp tại địa phương, trong nước và quốc tế.

Đề án phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao tỉnh Bình Định (nay là tỉnh Gia Lai) giai đoạn 2025-2030, đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 7.500 kỹ sư, cử nhân và chuyên gia trình độ cao, đáp ứng nhu cầu phát triển công nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam. Trường Đại học Quy Nhơn được giao vai trò chủ lực thực hiện đề án, với hệ thống phòng thí nghiệm công nghệ bán dẫn dùng chung được đầu tư lên đến 120 tỷ đồng – một trong những phòng thí nghiệm hiện đại nhất khu vực miền Trung – Tây Nguyên, phục vụ công tác đào tạo và nghiên cứu chuyên sâu.

4 ngành về công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, an toàn và an ninh mạng đào tạo tại QNU theo đề án, bao gồm: Kỹ thuật điện tử – viễn thông (Chuyên ngành Thiết kế vi mạch); Vật lý kỹ thuật (Chuyên ngành Công nghệ gia công, đóng gói và kiểm thử vi mạch); Trí tuệ nhân tạo; Công nghệ thông tin (Chuyên ngành An toàn – an ninh mạng). Sinh viên theo học các ngành học này sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi, cơ hội việc làm như: Hỗ trợ tài chính, học phí, chính sách học bổng, cơ hội thực tập, phát triển nghề nghiệp tại địa phương, trong nước và quốc tế.

Cụ thể, sinh viên được vay vốn tín dụng từ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh để đóng học phí và được tỉnh Gia Lai hỗ trợ 100% lãi suất trong suốt thời gian học. Đặc biệt, nếu cam kết làm việc tại tỉnh tối thiểu 3 năm sau khi tốt nghiệp, sinh viên sẽ được tỉnh chi trả toàn bộ học phí. Ngoài ra, những sinh viên có kết quả học tập xếp loại Khá trở lên sẽ được nhận học bổng khuyến khích học tập của QNU trị giá bằng hoặc cao hơn mức học phí đã đóng. Bên cạnh đó, sinh viên còn có cơ hội được xét chọn nhận học bổng tài trợ từ các doanh nghiệp đối tác của nhà trường, cũng như học bổng Vallet trị giá hơn 30 triệu đồng mỗi năm nếu đáp ứng đủ tiêu chuẩn.

Theo lãnh đạo nhà trường, không chỉ được hỗ trợ tài chính, sinh viên còn được ưu tiên chỗ ở tại ký túc xá và được thực hành, nghiên cứu với hệ thống thiết bị hiện đại tại phòng thí nghiệm công nghệ cao trị giá 120 tỷ đồng. Nhà trường có đội ngũ giảng viên và nghiên cứu viên trình độ cao, cùng các nhóm nghiên cứu mạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên phát triển chuyên môn.

Sinh viên còn được thực tập tại các công ty công nghệ hàng đầu như FPT Software, TMA Solutions, FUJINET…, có cơ hội làm cộng tác viên được trả lương, và được ưu tiên tuyển dụng theo chính sách của tỉnh với mức thu nhập hấp dẫn. Những chính sách này không chỉ tạo điều kiện học tập thuận lợi mà còn mở ra triển vọng nghề nghiệp rộng mở cho sinh viên sau khi ra trường.

Tỉnh Gia Lai (mới) đang từng bước khẳng định vai trò tiên phong trong lĩnh vực công nghệ cao khi chính thức triển khai Đề án phát triển nguồn nhân lực trong các lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, an toàn và an ninh mạng. Đây là một trong những chiến lược trọng điểm của tỉnh nhằm đón đầu xu hướng chuyển đổi số và phát triển công nghiệp công nghệ cao trên cả nước.

Với vai trò chủ lực trong đề án, Trường Đại học Quy Nhơn đang từng bước khẳng định vị thế là trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao khu vực miền Trung – Tây Nguyên. Việc triển khai đề án không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đại học mà còn đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế số và hội nhập quốc tế.

Gia Lai đang đẩy mạnh phát triển lĩnh vực công nghệ cao thông qua Đề án phát triển nguồn nhân lực trong các lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), an toàn và an ninh mạng giai đoạn 2025-2030. Mục tiêu của đề án là đào tạo ít nhất 7.500 kỹ sư, cử nhân và chuyên gia trình độ cao, đáp ứng nhu cầu phát triển công nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam. Đây là một trong những chiến lược trọng điểm của tỉnh để đón đầu xu hướng chuyển đổi số và phát triển công nghiệp công nghệ cao trên cả nước.

Trường Đại học Quy Nhơn đóng vai trò chủ lực trong việc thực hiện đề án, với hệ thống phòng thí nghiệm công nghệ bán dẫn dùng chung được đầu tư 120 tỷ đồng phục vụ công tác đào tạo và nghiên cứu chuyên sâu. Tại buổi họp báo, đại diện lãnh đạo nhà trường đã giới thiệu về chính sách ưu đãi và cơ hội việc làm dành cho sinh viên theo học các lĩnh vực này. Sinh viên được vay vốn tín dụng từ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh để đóng học phí và được tỉnh hỗ trợ 100% lãi suất trong suốt thời gian học. Trường hợp cam kết làm việc tại tỉnh tối thiểu 3 năm sau khi tốt nghiệp, sinh viên sẽ được tỉnh chi trả toàn bộ học phí. Bên cạnh đó, còn có các chính sách học bổng của nhà trường, học bổng tài trợ từ doanh nghiệp đối tác, học bổng Vallet; hỗ trợ ký túc xá, thực tập tại các công ty công nghệ hàng đầu, được ưu tiên tuyển dụng theo chính sách của tỉnh…

Không chỉ những trung tâm lớn như Hà Nội, TP.HCM hay Đà Nẵng mới thiết lập những chính sách ưu đãi đột phá để phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển ngành công nghệ cao. Bắc Ninh cũng là một ví dụ đáng chú ý, với loạt chính sách đi đầu để phát triển mạnh mẽ ngành công nghiệp bán dẫn kể từ năm 2024. Theo đó, cho đến năm 2030, Bắc Ninh sẽ hỗ trợ học phí cho học sinh, người lao động đã tốt nghiệp THPT tham gia học trình độ đại học, cao đẳng, trung cấp theo chương trình đào tạo chất lượng cao và nghề liên quan đến công nghiệp bán dẫn tại cơ sở đào tạo trên địa bàn từ 1.640.000 đồng/tháng/người – 2.940.000/tháng/người tùy theo bậc học và năm học khác nhau.

Đặc biệt, nếu các Giáo sư, Phó giáo sư, Tiến sĩ ở ngoài tỉnh được tuyển dụng, tiếp nhận giảng dạy chương trình cam kết làm việc lâu dài ít nhất 10 năm sẽ được hỗ trợ kinh phí nhà ở 1 tỷ đồng. Trong khi đó, Thạc sĩ nam ngành công nghiệp bán dẫn được hỗ trợ 80 triệu đồng, thạc sĩ nữ được hỗ trợ 100 triệu đồng.

Tháng 4 năm nay, Bộ Tài chính thậm chí đã công bố dự thảo tín dụng đối với học sinh, sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh học các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán (STEM), trong đó đề xuất sinh viên ngành STEM được vay vốn dưới 500 triệu không cần đảm bảo. Cụ thể, mức vốn cho vay tối đa đối với 1 người học bao gồm tiền sinh hoạt phí tối đa là 5 triệu đồng/tháng, toàn bộ tiền học phí phải đóng của người học. Khách hàng vay vốn dưới 500 triệu đồng không phải thực hiện bảo đảm tiền vay. Như vậy, ví dụ mức học phí phải đóng của người học là 50 triệu đồng/năm và thời gian học 4 năm thì tổng mức vay vốn tối đa lên tới 440 triệu đồng và không phải thực hiện bảo đảm tiền vay.

Chính sách cũng quy định rõ thời hạn giải ngân và trả nợ linh hoạt. Thời hạn giải ngân bắt đầu từ ngày sinh viên nhận khoản vay đầu tiên cho đến ngày kết thúc khóa học. Thời hạn trả nợ sau đó tính bằng đúng thời gian giải ngân kèm theo thời hạn ân hạn tối đa 12 tháng sau khi hoàn thành khóa học. Dự kiến, ngay sau khi Thủ tướng ký ban hành, Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ công bố thủ tục và quy trình cho vay, triển khai trên toàn quốc. Gói tín dụng ưu đãi dành cho STEM được kỳ vọng sẽ mang đến cú huých mạnh mẽ cho chiến lược đào tạo nhân lực công nghệ của Việt Nam.