Ngày 1/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố mạng lưới các trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 tại Hà Nội. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc triển khai Đề án Phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030 của Chính phủ.

Theo đó, tại khu vực phía Bắc, 7 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc đã được thành lập, bao gồm: Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học trong công nghiệp và y sinh; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học về trí tuệ nhân tạo và công nghiệp bán dẫn; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ giao thông và hạ tầng tiên tiến, thông minh; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về vật liệu mới và công nghệ xây dựng; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học trong nông nghiệp; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ giao thông; và Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ mạng thế hệ sau, an ninh mạng thông minh và truyền thông đa phương tiện.

Các cơ sở giáo dục đại học chủ trì các mạng lưới này bao gồm Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội, Trường Đại học Giao thông Vận tải, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Đại học Thái Nguyên, Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc khẳng định việc hình thành các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc là minh chứng cho chiến lược phát triển dựa trên hợp tác toàn diện giữa nhà trường, doanh nghiệp và Nhà nước. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để Việt Nam bứt phá trong đào tạo nhân lực công nghệ cao phục vụ quá trình chuyển đổi số. Việc thành lập các trung tâm đào tạo xuất sắc này cũng thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và xu thế phát triển của thời đại.

Trước đó, trong báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Mục tiêu của đề án là xây dựng các trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đào tạo và nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực này.

Đề án cũng hướng đến việc tạo ra sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ sở giáo dục đại học, doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu trong và ngoài nước. Thông qua đó, các trung tâm đào tạo xuất sắc sẽ có cơ hội để trao đổi kinh nghiệm, cập nhật kiến thức và công nghệ mới, cũng như có thể triển khai các chương trình đào tạo và nghiên cứu chất lượng cao.

Công nghệ 4.0 đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Việt Nam. Sự tích hợp của công nghệ vào các bảo tàng và di tích lịch sử đã giúp không gian văn hóa trở nên sống động và hấp dẫn hơn, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ.

Tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, công nghệ 4.0 đã được ứng dụng để biến những tác phẩm nghệ thuật thành “câu chuyện hình ảnh sống”. Qua đó, người xem có thể tương tác và khám phá một cách sâu sắc hơn. Theo số liệu thống kê, từ năm 2021, lượng khách trẻ đến bảo tàng đã tăng vọt lên 40% tổng lượng khách tham quan. Không chỉ đến để học hỏi, họ còn chia sẻ trải nghiệm trên mạng xã hội, tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.

Văn Miếu – Quốc Tử Giám cũng là một điểm đến nổi bật với việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong việc tái hiện truyền thống khoa cử xưa qua công nghệ 3D mapping, thực tế tăng cường (AR) và trí tuệ nhân tạo (AI). Hệ thống trợ lý du lịch ảo, tour tham quan ảo 3D, và trải nghiệm VR360 giúp khách tham quan khám phá di tích ở mọi lúc, mọi nơi.

Các buổi trình diễn ánh sáng 3D mapping ban đêm tại Văn Miếu đã biến nơi này thành một không gian văn hóa sáng tạo, giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, thu hút đông đảo du khách. Sự kiện này không chỉ thể hiện sự đổi mới trong cách trình bày di sản văn hóa mà còn mở ra nhiều cơ hội cho việc quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Việc “đánh thức” di sản bằng công nghệ không chỉ là xu hướng mà đang trở thành sứ mệnh chung. Điều này giúp mỗi di sản có cơ hội kể lại câu chuyện của mình theo ngôn ngữ mới, lay động và lan tỏa trong cộng đồng số. Qua đó, thế hệ trẻ có thể tiếp cận và tìm hiểu về di sản văn hóa một cách trực quan và sinh động hơn, nhằm phát huy và bảo tồn giá trị di sản cho tương lai.

Nhìn chung, việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực. Công nghệ không chỉ giúp không gian văn hóa trở nên sống động hơn mà còn mở ra nhiều cơ hội cho việc quảng bá văn hóa ra thế giới. Điều quan trọng là cần tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để di sản văn hóa được bảo tồn và phát huy giá trị trong thời đại số.

Thôn Khuôn Thống, xã Xuân Vân, đã nổi lên như một điển hình trong việc xây dựng và phát triển mô hình thôn thông minh, không ngừng phấn đấu để đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Với việc ứng dụng công nghệ 4.0 vào đời sống, sản xuất và kinh doanh, người dân Khuôn Thống đã có thể thay đổi tư duy và nâng cao thu nhập một cách đáng kể.

Trước đây, việc thông báo và triển khai công việc tại thôn còn gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi sự tốn kém về thời gian và công sức. Tuy nhiên, kể từ khi thôn Khuôn Thống áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý và điều hành, mọi hoạt động đã trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Trưởng thôn Nguyễn Năng Thuận chia sẻ, trước đây ông phải trực tiếp đến từng nhà để thông báo về các cuộc họp và công việc, nhưng hiện tại thôn đã lập một nhóm Zalo chung, giúp việc thông báo và trao đổi thông tin trở nên đơn giản và nhanh chóng hơn.

Không chỉ dừng lại ở đó, thôn Khuôn Thống còn lắp đặt hệ thống loa truyền thanh thông minh, giúp người dân tiếp cận thông tin một cách dễ dàng và kịp thời. Đến nay, 100% hộ gia đình đã được thông tin và tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của nhà nước. Điều này đã giúp người dân nâng cao nhận thức và ý thức trong việc tham gia vào các hoạt động của thôn và địa phương.

Khuôn Thống có tổng diện tích 310 ha cây ăn quả, trong đó chủ yếu là bưởi và na. Trước đây, người dân phải tự tìm mối bán buôn và bán lẻ tại các chợ đầu mối. Tuy nhiên, từ khi mạng Internet phát triển, người dân đã biết tận dụng sức mạnh công nghệ để quảng bá sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử và ứng dụng công nghệ livestream để tiếp cận khách hàng một cách rộng rãi hơn.

Chị Nguyễn Thị Nhung, một cư dân của thôn Khuôn Thống, chia sẻ: “Trong 2 năm qua, chị đã tập trung vào việc livestream bán bưởi trước mỗi vụ thu hoạch. Việc này đã giúp chị và nhiều người dân khác trong thôn thuận lợi hơn trong việc kinh doanh và buôn bán. Giờ đây, sản phẩm của chúng tôi không chỉ được biết đến trong địa phương mà còn được nhiều người ở các tỉnh thành khác biết đến và mua hàng.”

Đến nay, thôn Khuôn Thống đã có hơn chục hộ nông dân thường xuyên livestream bán nông sản. Trong mỗi hộ, đều có ít nhất 1 người có điện thoại di động 3G/4G và 100% gia đình có truy cập internet cáp quang. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận và ứng dụng công nghệ thông tin vào sản xuất và kinh doanh.

Để hỗ trợ người dân trong việc ứng dụng công nghệ thông tin, thôn đã thành lập tổ công nghệ số. Tổ này giúp tuyên truyền, hướng dẫn và trợ giúp người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến. Tổ cũng hướng dẫn người dân cài đặt các phần mềm ứng dụng để trao đổi trên môi trường mạng. Nhờ đó, người dân đã có thể dễ dàng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ công một cách nhanh chóng và tiện lợi.

Thu nhập bình quân của người dân Khuôn Thống đạt trên 72 triệu đồng/người/năm, mức cao nhất nhì xã Xuân Vân. Điều này cho thấy, việc ứng dụng công nghệ thông tin và thay đổi thói quen, tư duy sản xuất của người nông dân đã đạt được những kết quả quan trọng.

Trước những kết quả tích cực từ mô hình thôn thông minh Khuôn Thống, xã Xuân Vân đang tập trung nghiên cứu và xây dựng chương trình du lịch nông nghiệp đặc thù của thôn và các thôn có điều kiện tương ứng theo hướng du lịch thông minh. Mục tiêu là kích hoạt tính đa giá trị trong phát triển làng thông minh gắn với xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu tại địa phương.

Hy vọng rằng, với những nỗ lực và định hướng đúng đắn, xã Xuân Vân sẽ tiếp tục phát triển và trở thành một điển hình trong việc xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và thúc đẩy sự phát triển bền vững của địa phương.

Ở tỉnh Tuyên Quang, Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” đã được triển khai một cách hiệu quả thông qua việc hỗ trợ các tổ nhóm sinh kế, hợp tác xã do phụ nữ làm chủ trong việc ứng dụng công nghệ 4.0 vào sản xuất và kết nối thị trường. Nhờ đó, nhiều hội viên phụ nữ đã có thể nâng cao thu nhập, tạo việc làm và vươn lên làm giàu bền vững.

Các cấp Hội Phụ nữ tại Tuyên Quang đã hỗ trợ 52 tổ nhóm sinh kế, hợp tác xã ứng dụng công nghệ 4.0, đồng thời tổ chức 55 hội nghị tập huấn cho 1.700 người tham gia về hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ 4.0 nhằm nâng cao quyền năng kinh tế cho tổ, nhóm sinh kế. Việc ứng dụng công nghệ 4.0 đã giúp các sản phẩm của hội viên phụ nữ tiếp cận được với thị trường rộng lớn hơn thông qua sàn thương mại điện tử, từ đó tăng doanh thu và cải thiện đời sống.

Một ví dụ điển hình là Hợp tác xã (HTX) Nông sản Dầu Lạc Đồng Yên, xã Đồng Yên, đã ứng dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất và kết nối thị trường. Nhờ đó, sản phẩm dầu lạc của họ đã được bán đi các tỉnh, thành trên cả nước thông qua chiếc điện thoại thông minh. Chị Mạc Thị Miến, HTX Nông sản Dầu Lạc Đồng Yên, cho biết trước đây họ chỉ chờ thương lái đến mua trực tiếp, nhưng nay đã có thể bán hàng trực tuyến và tiếp cận chuyển đổi số để quảng bá và phát triển sản phẩm.

Tương tự, chị Phạm Thị Hồng, Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Hồng Phát, xã Kim Bình, đã mạnh dạn phát triển các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ nhờ sự hỗ trợ từ các cấp Hội Phụ nữ. Sản phẩm trà túi lọc đậu đen xanh lòng của HTX đã đạt OCOP 4 sao vào năm 2021 và năm 2022 được UBND tỉnh Tuyên Quang công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh. Hiện, HTX tạo việc làm cho 6 lao động tại xưởng, với mức lương từ 6-8 triệu đồng/người/tháng và doanh thu trên 4 tỷ đồng/năm.

Qua những ví dụ trên, có thể thấy rằng việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất và kết nối thị trường đã mở ra nhiều cơ hội cho phụ nữ tại Tuyên Quang trong việc phát triển kinh tế và cải thiện đời sống. Các cấp Hội Phụ nữ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và đồng hành cùng phụ nữ trong quá trình này, giúp họ vươn lên làm giàu bền vững.

Tuyên Quang đã và đang tiếp tục triển khai hiệu quả các dự án và chương trình hỗ trợ để giúp phụ nữ phát triển kinh tế, cải thiện đời sống và vươn lên làm giàu bền vững.