Cánh đồng tỏi Lý Sơn – Nơi ươm mầm sự sống trên đất cát

Quảng Ngãi là mảnh đất được thiên nhiên ưu ái với nhiều cảnh quan đẹp và những đặc sản nổi tiếng. Một trong số đó là tỏi Lý Sơn, một loại gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn của Việt Nam. Tuy nhiên, để có được những củ tỏi chất lượng, người nông dân ở đây đã phải bỏ ra rất nhiều công sức và kinh phí.

Gia đình Haha đã có một chuyến trải nghiệm đáng nhớ tại Lý Sơn, nơi họ đã cùng nông dân tìm hiểu về nghề trồng tỏi. Quá trình gieo tỏi trên ruộng phải làm hoàn toàn thủ công, từ tạo rãnh trên nền cát đến vùi những tép tỏi xuống và tưới nước để tỏi bắt đầu bén rễ. Cái nắng gay gắt và khắc nghiệt của miền Trung đã khiến người dân phải “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, trồng từng tép tỏi nhỏ xuống nền cát nóng hổi.

Một thửa ruộng tỏi sau khi gieo sẽ mất đến 4 tháng để chăm sóc. Thu hoạch xong lại phải phơi thêm 1 tháng. Thu nhập trừ đi các chi phí phân bón, nhân công, vốn liếng thì chỉ còn vỏn vẹn 15 triệu. Anh Lộc, một nông dân trồng tỏi ở Lý Sơn, cho biết người dân nơi đây luôn cho rằng tỏi rất “khó ăn”. Không phải vì vị cay nồng đặc trưng, mà vì để trồng ra một ruộng tỏi, họ phải bỏ rất nhiều công sức, kinh phí, mà thu về chẳng được bao nhiêu.

Suốt một buổi sáng trải nghiệm trồng tỏi cùng nông dân ở đây, dàn cast không khỏi khâm phục trước sức chịu đựng phi thường của họ. Dù trời nắng to hay có mệt đến mấy, người nông dân vẫn luôn chăm chỉ, cần mẫn làm việc chẳng quản ngại khó khăn.

Bên cạnh nghề trồng tỏi, ruộng muối là một trong những sinh kế quan trọng của người dân Sa Huỳnh, Quảng Ngãi. Để làm được một mẻ muối, diêm dân phải thức từ tờ mờ sáng, gạt nước và phơi nắng để ô muối trở nên khô ráo. Sau đó, họ dùng cả buổi sáng để nện đất cho bề mặt ô rắn chắc hơn.

Tuy nhiên, với đặc thù phải phơi lâu dưới ánh nắng mặt trời để hạt muối tách nước, chỉ cần thời tiết thay đổi đột ngột cũng có thể khiến diêm dân trắng tay. Trong Gia đình Haha, ruộng muối mà anh Điệp, Jun Phạm và Bùi Công Nam đang phơi bất ngờ gặp cơn mưa lớn. Sau khi mưa tạnh, muối đang kết tinh bị pha loãng, nước mặn trong ô muối cũng không còn sạch nữa.

Mọi quy trình đều phải làm thủ công lại từ đầu. Hiểu được nỗi vất vả để làm ra một mẻ muối, vì thế khi ngồi trong nhà, dù trời mưa mát mẻ nhưng Jun Phạm vẫn đăm chiêu, lo lắng cho công sức mà diêm dân bỏ ra suốt mấy ngày qua.

Chuyến đi biển đêm của Gia đình Haha đã mang lại cho dàn cast và khán giả những trải nghiệm mới mẻ về cuộc sống bám biển khó khăn của người dân nơi đây. Mỗi chuyến đi biển của ngư dân có thể cách bờ vài chục, thậm chí hàng trăm hải lý. Có những chuyến đi xa đến cả biên giới nước bạn. Với người dân vùng biển, một cuộc đi biển kéo dài cả tuần đến 1-2 tháng đã trở thành chuyện thường tình.

Mùa cá ở biển Sa Huỳnh thường rơi vào tháng Giêng đến tháng 3. Những hôm như thế, mỗi đêm thuyền của chú Sơn có thể đánh được đến 4-5 tấn cá cơm. Nghề biển với chú vừa khổ, vừa bạc. Năm nào được mùa thì ngư dân thu về khoảng trăm triệu, năm nào mất mùa chỉ lác đác 60-70 triệu.

Để lo cho gia đình và các con ăn học, không những chú mà các thành viên khác trong gia đình cũng phải kiên trì bám biển đến giờ. Đi ra biển, những hôm trời êm thì vẫn có sóng lớn, những hôm trời giông thuyền lại càng nhấp nhô và chòng chành hơn. Dàn cast và ekip Gia đình Haha chỉ trải nghiệm 1 đêm đã nể phục sức chịu đựng và sự kiên cường của chú Sơn và ngư dân nơi đây.

Thời báo VTV là một trong những cơ quan báo chí hàng đầu trực thuộc Đài Truyền hình Việt Nam, với uy tín và vị thế vững chắc trong lĩnh vực báo chí tại Việt Nam. Được cấp phép hoạt động dưới dạng báo in và báo điện tử thông qua giấy phép số 483/GP-BTTTT vào ngày 29/12/2023, Thời báo VTV đã và đang cung cấp cho độc giả những thông tin chính xác, đáng tin cậy và đa dạng.

Đội ngũ lãnh đạo của Thời báo VTV bao gồm bà Vũ Thanh Thủy – Tổng Biên tập, cùng các Phó Tổng Biên tập gồm bà Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, ông Phạm Quốc Thắng và ông Nguyễn Trọng Ninh. Sự lãnh đạo và chỉ đạo của đội ngũ này đã góp phần quan trọng vào sự phát triển và thành công của Thời báo VTV.

Để liên hệ với Thời báo VTV, độc giả có thể liên lạc thông qua tổng đài VTV với số điện thoại 024.38355931 hoặc 024.38355932. Ngoài ra, độc giả cũng có thể liên hệ trực tiếp với Thời báo VTV qua số điện thoại 024.66897897 hoặc qua địa chỉ email [email protected]. Đối với các yêu cầu liên quan đến quảng cáo, vui lòng liên hệ với bộ phận quảng cáo của Thời báo VTV qua số điện thoại 024-7300.7108.

Mọi thông tin được đăng tải trên website của Thời báo VTV đều được bảo vệ bởi bản quyền và chỉ được phép phát hành lại khi có sự chấp thuận bằng văn bản và ghi rõ nguồn VTV.vn. Điều này thể hiện sự cam kết của Thời báo VTV trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và tôn trọng các quy định về bản quyền.

Nông nghiệp Việt Nam đang gặp phải một thách thức đáng kể khi đối mặt với tình trạng sản lượng trái cây dồi dào nhưng đầu ra không ổn định. Hiện nay, cả nước có hơn 1,3 triệu ha cây ăn trái, với sản lượng hàng năm lên đến 15 triệu tấn. Tuy nhiên, nhiều loại trái cây khi vào mùa thu hoạch thường trải qua tình trạng rớt giá nghiêm trọng. Điều này không chỉ gây ra khó khăn cho nông dân mà còn đặt ra thách thức lớn cho việc quản lý và hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm trái cây.

Trong hai tháng gần đây, tình trạng rớt giá của các loại trái cây đã trở nên nghiêm trọng hơn. Nhiều nông dân đã phải đối mặt với khó khăn khi giá trái cây giảm mạnh, dẫn đến giảm thu nhập và tăng rủi ro trong sản xuất. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống của nông dân mà còn tác động tiêu cực đến sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp.

Để giải quyết vấn đề này, cần có sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền và các tổ chức liên quan. Việc xây dựng và phát triển các kênh phân phối ổn định, giúp nông dân tiếp cận thị trường một cách thuận lợi và giảm thiểu rủi ro là rất quan trọng. Đồng thời, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn nông dân về kỹ thuật sản xuất và bảo quản trái cây, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ trong sản xuất và bảo quản trái cây cũng là một giải pháp quan trọng. Các công nghệ mới như công nghệ sau thu hoạch, công nghệ bảo quản lạnh… có thể giúp kéo dài thời gian bảo quản trái cây, giảm thiểu tổn thất và tăng thu nhập cho nông dân.

Trước tình trạng sản lượng trái cây dồi dào nhưng đầu ra không ổn định, các cơ quan chức năng cần có những giải pháp cụ thể và hiệu quả hơn. Việc tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ và tăng cường hỗ trợ cho nông dân trong việc quản lý và hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm trái cây là rất cần thiết.

Như vậy, để đảm bảo thu nhập ổn định cho người nông dân và giảm thiểu rủi ro trong sản xuất, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, tổ chức liên quan và nông dân. Việc quản lý và hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm trái cây cần được quan tâm và chú trọng hơn, nhằm góp phần phát triển bền vững ngành nông nghiệp Việt Nam.

Xã Phượng Dực, Hà Nội, đã trải qua một quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ nhờ thương mại điện tử. Từng gặp khó khăn trong việc tiếp cận thị trường, người dân làng nghề này đã trở thành những nhà bán hàng trực tuyến chuyên nghiệp.

Từ đầu tháng 7/2025, mỗi cuối tuần tại trụ sở Ủy ban Nhân dân xã Phượng Dực, tiếng cười rộn ràng của những bà con nông dân đã vang lên. Họ không chỉ là những người nông dân chân chất mà còn là những học viên đang tham gia các lớp học quay dựng video, livestream bán hàng, viết nội dung bằng công nghệ AI.

Câu chuyện bắt đầu từ cuối năm 2023, khi huyện Phú Xuyên xây dựng chương trình chuyển đổi số toàn diện gắn với thúc đẩy thương mại điện tử. Ông Lê Văn Bính, nguyên Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Phú Xuyên, đã nhận thấy tiềm năng to lớn của các làng nghề truyền thống nhưng đồng thời lo ngại việc sản phẩm thủ công chỉ dừng lại ở thị trường địa phương, khó vươn xa.

Từ tầm nhìn đó, Phú Xuyên đã ban hành nghị quyết khuyến khích mỗi xã, thị trấn phải có ít nhất 200 học viên tham gia lớp đào tạo thương mại điện tử. Mục tiêu không chỉ dạy cách bán hàng trực tuyến, mà còn trang bị kỹ năng quay dựng video, biên tập nội dung, sử dụng trí tuệ nhân tạo để viết bài, khai thác nền tảng như Facebook, TikTok, YouTube, Zalo…

Với nỗ lực chuyển đổi số quyết liệt, huyện Phú Xuyên đã bứt phá mạnh mẽ trong hoạt động thương mại điện tử. Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, doanh thu từ kênh bán hàng trực tuyến trên địa bàn huyện đã vượt mốc 4.000 tỷ đồng.

Thừa hưởng thành quả đó, xã Phượng Dực khi chuyển sang mô hình chính quyền hai cấp đã nhanh chóng vào cuộc tiếp tục triển khai. Theo ông Nguyễn Hữu Quang, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Phượng Dực, ngay từ ngày 1/7/2025, dưới mô hình chính quyền hai cấp, Đảng ủy và Ủy ban Nhân dân xã đã họp và có những giải pháp về các phương án phát triển kinh tế số là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong nhiệm vụ tháng 7 cũng là nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025.

Từ đầu tháng 7, mỗi cuối tuần trụ sở Ủy ban Nhân dân xã như một ‘hội trường công nghệ.’ Bà con nông dân khuân ghế, ngồi vào bàn, tay cầm điện thoại, laptop, sẵn sàng tiếp thu các kỹ thuật quay video, viết kịch bản livestream, trò chuyện về cách sử dụng AI để tạo tiêu đề hấp dẫn, mô tả sản phẩm thu hút khách hàng.

Anh Đỗ Văn Việt, một trong những chuyên gia gắn bó lâu dài với huyện Phú Xuyên cũ và xã Phượng Dực mới, chia sẻ: ‘Ban đầu, đa phần học viên là những người trẻ, nhanh nhạy với công nghệ. Người già, nhất là những nghệ nhân lâu năm, còn e ngại, không biết cách cầm điện thoại quay, chỉnh khung hình. Nhưng chỉ sau vài buổi thực hành, họ đã dạn dĩ hơn, tạo nên những video livestream mộc mạc mà chân thực.’

Trong các buổi tập huấn, nội dung không chỉ dừng lại ở phần kỹ thuật, các chuyên gia còn chia sẻ cách xác định phân khúc khách hàng, bí quyết kể câu chuyện sản phẩm để chạm đến cảm xúc người xem, phương pháp xử lý bình luận, giải đáp thắc mắc, kích thích tương tác tự nhiên.

Một trong những điều thú vị nhất là không khí ‘mỗi người dân đều trở thành nhà sáng tạo nội dung số.’ Từ các thanh niên đến những phụ nữ tuổi trung niên, nông dân chân chất, ai nấy đều tự tin đứng trước hàng nghìn người xem giới thiệu sản phẩm của mình hay đăng tải các clip do chính mình quay dựng.

Người dân không chỉ được giảng dạy kỹ thuật, mà còn được hỗ trợ xây dựng kênh bán hàng, thiết kế giao diện gian hàng trên các sàn thương mại điện tử, quản lý kho, xử lý đơn hàng, logistics. Nhờ đó, nhiều hộ kinh doanh yên tâm mở rộng quy mô, từ vài chục sản phẩm ban đầu đã tăng lên hàng trăm mẫu mã độc đáo.

Phong trào ngày một lan tỏa, người này chia sẻ cho người kia, hộ trước giúp hộ sau, dần dần mỗi tuần xuất hiện hàng chục video, clip quảng bá các sản phẩm mây tre đan Phú Túc, Đại Thắng, Văn Hoàng, tò he Xuân La,…

Việc cả xã Phượng Dực đồng lòng học livestream không chỉ là hoạt động dạy nghề, mà còn mở ra kỷ nguyên mới cho làng nghề truyền thống. Khi công nghệ gặp gỡ văn hóa, những sản phẩm thủ công bỗng có sức sống khác biệt, vươn lên ‘thương hiệu số’ và tiếp cận hàng vạn khách hàng.

Khi hội trường Ủy ban cũng thành ‘phòng livestream’

Ngoài việc hỗ trợ cá lớp tập huấn, lãnh đạo xã Phượng Dực cũng đồng hành cùng bà con trong các buổi livestream bán hàng. Mỗi tối thứ Bảy hàng tuần, bà con sẽ cùng nhau đến trụ sở Ủy ban Nhân dân xã để cùng nhau livestream trong khoảng 2-3 tiếng. Các hội trường tại trụ sở Ủy ban Nhân dân xã được tận dụng để trở thành các phòng livestream cho những người dân.

Ở tuổi ngoài 70, bà Đặng Thị Với, một trong những nghệ nhân tò he kỳ cựu của làng nghề tò he Xuân La, đã trở thành gương mặt quen thuộc trên các buổi livestream quảng bá sản phẩm đặc trưng của quê hương.

Không máy móc cầu kỳ, không kịch bản soạn sẵn, những buổi phát trực tiếp của bà Với diễn ra mộc mạc, giản dị nhưng đầy cuốn hút. Trong tiếng nói nhẹ nhàng, chất phác của người phụ nữ làng nghề, người xem không chỉ thấy được những con tò he đầy sắc màu mà còn cảm nhận được cả lịch sử, tình yêu nghề và sự tự hào dân tộc thấm đẫm trong từng nắm bột, chiếc tăm tre nhỏ bé.

Bà Với giới thiệu một cách say sưa trước hàng trăm, hàng ngàn lượt xem trực tuyến. Không chỉ làm mẫu trực tiếp cách nặn tò he, bà còn kể lại những câu chuyện gắn liền với mỗi tạo hình, giải thích ý nghĩa, biểu tượng và sự tinh tế trong từng chi tiết.

Bất chấp tuổi tác, bà Với cho biết mình rất vui vì có thể ‘dùng cách mới để làm sống lại cái nghề cũ.’ Đằng sau sự tự nhiên ấy là cả một tinh thần cầu thị, không ngại thay đổi để thích nghi với xu thế chuyển đổi số, đưa hình ảnh làng nghề đến gần hơn với cộng đồng số.

Thành công của bà Với không chỉ truyền cảm hứng cho người dân trong làng mà còn lan tỏa đến nhiều người dân khác. Họ bắt đầu quan tâm đến việc xây dựng hình ảnh, thương hiệu, cách làm nội dung để tiếp cận khách hàng thông qua nền tảng số.

Câu chuyện của bà Với là minh chứng rằng chuyển đổi số không chỉ là việc của người trẻ hay thành phố lớn, mà khi người nông dân, nghệ nhân cũng dám bước lên mạng, dám kể câu chuyện của mình, thì di sản văn hóa dân gian mới thực sự có cơ hội hồi sinh và phát triển.

Những người nông dân bước vào thế giới số không phải để chạy theo thời đại, mà để kéo cả làng nghề cùng tiến bước. Và nhờ đó, những sản phẩm làng nghề truyền thống có thêm cơ hội sống mãi trong lòng người.

Phượng Dực không muốn dừng lại ở tấm gương điển hình cấp xã mà đang có định hướng đưa mô hình này lan tỏa ra nhiều địa phương khác.

Theo báo cáo sơ bộ của Ủy ban Nhân dân xã, doanh thu từ thương mại điện tử trong 6 tháng đầu năm 2025 của Phượng Dực ước đạt khoảng 300 tỷ đồng. Mục tiêu đề ra tăng trưởng 50-70% trong 6 tháng cuối năm để hoàn thành doanh thu cả năm, mang lại nguồn thu đáng kể cho các hộ kinh doanh.

Điều này chứng tỏ thương mại điện tử đã thực sự trở thành ‘mạch máu’ mới, kết nối sản phẩm từ làng nghề tới thị trường trong nước cũng như quốc tế.

Khi công nghệ gặp gỡ truyền thống, không chỉ sản phẩm được số hóa, mà chính câu chuyện, ký ức, tâm hồn của làng nghề cũng tìm được cách thức lan tỏa mới. Phượng Dực đã chứng minh: Khi cả xã cùng đồng lòng chuyển đổi số, không có vùng trũng công nghệ nào có thể giữ chân được khát vọng vươn lên của những con người chân chất dám thử thách, dám thay đổi.

Việt Nam đang có nhiều tiềm năng để phát triển nông nghiệp tuần hoàn, một mô hình sản xuất không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo ra giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, để biến tiềm năng này thành dòng vốn thực sự, cần một chiến lược rõ ràng và ổn định. Ưu tiên các mô hình có tính đổi mới, hiệu quả và có thể nhân rộng là điều cần thiết để thúc đẩy sự phát triển của nông nghiệp tuần hoàn tại Việt Nam.

Thời gian qua, nhiều mô hình áp dụng kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp đã được ghi nhận tại Việt Nam, từ quy mô hộ nông dân cho đến hợp tác xã và doanh nghiệp tư nhân. Các mô hình này đã mang lại hiệu quả, tăng thu nhập cho nông dân và giảm tác động tiêu cực đến môi trường. Điều này cho thấy rằng, với sự hỗ trợ và khuyến khích thích hợp, nông nghiệp tuần hoàn có thể trở thành một hướng đi bền vững cho ngành nông nghiệp Việt Nam.

Tại Diễn đàn Nông nghiệp 2025: Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp, nhiều mô hình tiêu biểu đã được gọi tên và đánh giá cao. Điển hình là các mô hình ứng dụng cơ giới hóa thu gom rơm rạ để làm nguyên liệu trồng nấm, sản xuất phân bón hữu cơ và thức ăn chăn nuôi tại nhiều địa phương thuộc vùng trung du, Đồng bằng Bắc Bộ và Tây Nam Bộ. Những mô hình này không chỉ giúp giảm thiểu lãng phí mà còn tạo ra các sản phẩm có giá trị kinh tế cao.

Một số doanh nghiệp Việt đã bắt đầu định hình hệ sinh thái tuần hoàn cho riêng mình. Ông Nguyễn Hồng Phong, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Công – Nông nghiệp Tiến Nông cho biết, công ty đã phát triển các sáng chế độc quyền về phân bón hữu cơ, phân bón vi sinh sử dụng phụ phẩm như rơm rạ, phân chuồng, bã mía… Việc áp dụng công nghệ tuần hoàn không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn giúp doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất và tăng lợi nhuận.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp cho rằng, để thúc đẩy sự phát triển của nông nghiệp tuần hoàn, nhà nước cần áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho các dự án đầu tư vào công nghệ tuần hoàn. Xây dựng quỹ tín dụng xanh với lãi suất thấp và thủ tục linh hoạt hơn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ là cần thiết để hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ tuần hoàn.

Việt Nam cần hành động nhanh hơn, quyết liệt hơn, không chỉ để bảo vệ môi trường, mà để tạo lợi thế cạnh tranh dài hạn cho ngành nông nghiệp và thu hút dòng vốn tài chính xanh đang tìm kiếm cơ hội ở các thị trường đang phát triển. Với sự quan tâm và hỗ trợ từ Chính phủ, cùng với sự nỗ lực của các doanh nghiệp và nông dân, nông nghiệp tuần hoàn có thể trở thành một trong những hướng đi chính của ngành nông nghiệp Việt Nam trong tương lai.

Ngoài ra, việc phát triển nông nghiệp tuần hoàn cũng đòi hỏi sự tham gia tích cực của các bên liên quan, bao gồm cả doanh nghiệp, nông dân, và các tổ chức xã hội. Sự phối hợp và hợp tác giữa các bên sẽ giúp tạo ra một hệ sinh thái tuần hoàn bền vững và hiệu quả, từ đó giúp nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp và bảo vệ môi trường.

Tóm lại, phát triển nông nghiệp tuần hoàn là một hướng đi quan trọng và cần thiết cho ngành nông nghiệp Việt Nam. Với sự hỗ trợ từ Chính phủ, sự nỗ lực của các doanh nghiệp và nông dân, cùng với sự tham gia tích cực của các bên liên quan, Việt Nam có thể biến tiềm năng nông nghiệp tuần hoàn thành dòng vốn thực sự và tạo ra giá trị kinh tế cao.