Xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt với khó khăn lớn do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hàng trăm tấn thanh long, ớt, đậu bắp của Việt Nam hiện đang mắc kẹt tại các kho lạnh vì không thể xuất khẩu sang EU do chậm trễ trong cấp phép.

Thông tư 12/2025/TT-BNNMT có hiệu lực từ ngày 1-7-2025 đã chuyển trách nhiệm cấp phép từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sang Sở An toàn thực phẩm các địa phương. Tuy nhiên, Sở An toàn thực phẩm tại các địa phương, trong đó có Sở An toàn thực phẩm TPHCM, cho biết chưa có đủ căn cứ pháp lý để cấp giấy chứng nhận này do sự không rõ ràng trong quy định pháp luật. Điều này đã gây ra tình trạng tê liệt trong việc xuất khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp Việt Nam.

Tình hình trở nên cấp thiết khi từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp bị mắc kẹt không xuất được sang EU vì thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam cho biết có khoảng 250 tấn hàng gia vị trị giá 2,4 triệu USD đang chờ cấp phép. Tại tỉnh Bình Thuận, hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu đang bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu.

Trước đây, trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, với quy định mới, trách nhiệm này được chuyển về cho địa phương quản lý. Trong khi đó, cơ quan chức năng tại địa phương chưa sẵn sàng để thực hiện nhiệm vụ mới này.

Tại hội nghị tổ chức ngày 29-7 giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) với các địa phương, vấn đề cấp phép vẫn chưa được giải quyết. Việc chậm cấp giấy chứng nhận không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.

Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc “trong suốt về mặt kỹ thuật” trong quản lý nhà nước. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp.

Thẩm Đan, một người phụ nữ sinh năm 1987 tại Nam Bình, Phúc Kiến, đã trở thành biểu tượng của sự kiên cường và đổi mới trong lĩnh vực phát triển nông thôn tại Trung Quốc. Cuộc đời của cô đã trải qua nhiều biến động, từ việc kinh doanh thất bại và trở thành ‘bà mẹ đơn thân’ vào năm 2018, đến việc phải chăm sóc con gái và chu cấp cho gia đình. Tuy nhiên, thay vì buông xuôi, Thẩm Đan đã chọn cách đối mặt với khó khăn và tạo ra cơ hội mới cho mình.

Cô đã bắt đầu bằng việc chia sẻ cuộc sống thường nhật của mình trên mạng xã hội Douyin (TikTok), nơi cô đã thu hút được lượng lớn fan. Từ việc chia sẻ cảm xúc ban đầu, Thẩm Đan đã chuyển hướng sang giới thiệu đặc sản quê hương, giúp người nông dân địa phương bán được nông sản và cải thiện thu nhập. Với bản năng kinh doanh nhạy bén, Thẩm Đan đã nhận thấy tiềm năng khổng lồ của thương mại điện tử và các nền tảng video ngắn.

Cô đã bắt đầu kể những câu chuyện về nông sản, về cuộc sống của người dân Nam Bình bằng giọng văn giản dị, gần gũi và đầy cảm xúc. Sức hút từ sự chân thật này nhanh chóng lan tỏa, giúp đội ngũ của Thẩm Đan bán được hơn 150 triệu nhân dân tệ giá trị nông sản địa phương chỉ trong vòng một năm. Đến năm 2021, nền tảng của Thẩm Đan đã thu hút hơn 3 triệu người theo dõi, và con số này tiếp tục tăng lên gần 30 triệu người theo dõi trên các nền tảng vào tháng 3/2023.

Thương hiệu nông sản cá nhân của cô đạt tổng doanh thu hơn 70 triệu nhân dân tệ vào năm 2022. Tính tổng doanh số bán nông sản hàng năm từ các sản vật địa phương của Thẩm Đan khoảng 200 triệu nhân dân tệ. Thẩm Đan không chỉ là người bán hàng, cô còn là cầu nối trực tiếp giữa người nông dân và người tiêu dùng, đảm bảo sản phẩm được bán với giá trị xứng đáng, mang lại thu nhập ổn định cho bà con, giúp nuôi sống cả làng.

Bên cạnh việc kinh doanh, Thẩm Đan còn đặc biệt chú trọng đến việc nâng cao năng lực cho thế hệ trẻ, trong đó có rất nhiều phụ nữ. Cô là đồng sáng lập Học viện cho phụ nữ với Liên đoàn phụ nữ Nam Bình, và tích cực cố vấn và đào tạo thanh niên về kỹ năng thương mại điện tử, tiếp thị số. Thẩm Đan cũng là người quảng bá văn hóa nông thôn đầy tâm huyết. Cô tin rằng ‘nông thôn là quê hương của chúng ta’, nơi chứa đựng những giá trị truyền thống và nét đẹp bình dị cần được bảo tồn và phát huy.

Cô thường xuyên giới thiệu các sản phẩm thủ công, phong tục tập quán, và những câu chuyện đời thường của người dân Nam Bình, giúp công chúng hiểu sâu sắc hơn về cuộc sống nông thôn. Những nỗ lực của Thẩm Đan đã được ghi nhận rộng rãi. Cô được vinh danh là một trong 10 thanh niên xuất sắc nhất tỉnh Phúc Kiến vào năm 2021. Cô cũng thường xuyên được mời chia sẻ kinh nghiệm tại các diễn đàn quan trọng, thể hiện vai trò là một người dẫn dắt trong lĩnh vực phát triển nông thôn.

Trong năm 2025, Thẩm Đan tiếp tục mở rộng tầm ảnh hưởng. Công ty của cô đã hợp tác với Viện Nghiên cứu Tiêu chuẩn và Kỹ thuật Kiểm tra Chất lượng Nông nghiệp của Viện Khoa học Nông nghiệp Phúc Kiến để thành lập Trung tâm Phát triển chung Sản phẩm Nông nghiệp Xanh chất lượng cao. Sự hợp tác này nhằm nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, an toàn và khả năng truy xuất nguồn gốc của nông sản, đảm bảo sản phẩm ‘xanh, chất lượng cao’.

Với tư cách là Đại biểu Đại hội Đại biểu Nhân dân tỉnh Quảng Đông, Thẩm Đan còn đề xuất ‘Phát huy lợi thế kinh tế số của Quảng Đông, hỗ trợ các nhóm đặc biệt hòa nhập vào kỷ nguyên số’. Đây là một bước tiến mới trong việc thúc đẩy sự phát triển của kinh tế số và hỗ trợ các nhóm đặc biệt trong xã hội. Với sự nỗ lực và tâm huyết của mình, Thẩm Đan tiếp tục là một biểu tượng của sự kiên cường và đổi mới trong lĩnh vực phát triển nông thôn tại Trung Quốc.

Thông tin thêm về Thẩm Đan và các hoạt động của cô có thể được tìm thấy trên các trang web và mạng xã hội.

Khởi nghiệp từ niềm đam mê trái mãng cầu

Anh Nguyễn Tấn Đậu, một người dân sinh sống tại miền Tây, đã biến niềm đam mê đối với trái mãng cầu thành một cơ hội kinh doanh thành công. Từ việc trồng mãng cầu thông thường, anh Đậu đã tìm ra cách sáng tạo để biến những trái mãng cầu bị chê xấu mã thành trà mãng cầu với thương hiệu ‘2 Đậu’, nổi tiếng khắp miền Tây.

Chuyện khởi nghiệp của anh Đậu bắt đầu từ con số 0. Với niềm đam mê đối với trái mãng cầu và mong muốn tạo ra một sản phẩm đặc trưng cho địa phương, anh Đậu đã quyết định thử nghiệm và nghiên cứu để tìm ra cách chế biến trà từ trái mãng cầu. Sau thời gian dài ấp ủ ý tưởng và thử nghiệm, anh Đậu đã cho ra đời trà mãng cầu ‘2 Đậu’, một sản phẩm độc đáo và mới lạ trên thị trường.

Thành công với thương hiệu ‘2 Đậu’

Với khởi đầu từ con số 0, giờ đây, mỗi tháng anh Đậu thu về hàng chục triệu đồng từ việc kinh doanh trà mãng cầu ‘2 Đậu’. Sản phẩm của anh Đậu không chỉ được ưa chuộng tại địa phương mà còn được biết đến và yêu thích khắp miền Tây. Thành công của anh Đậu không chỉ đến từ việc tạo ra một sản phẩm chất lượng mà còn từ việc anh đã biết cách tận dụng và biến những trái mãng cầu bị chê xấu mã thành một sản phẩm có giá trị kinh tế cao.

Tạo việc làm và lan tỏa tinh thần khởi nghiệp

Không chỉ thành công trong việc kinh doanh, anh Đậu còn tạo việc làm cho người dân địa phương. Việc sản xuất trà mãng cầu ‘2 Đậu’ đã tạo ra cơ hội việc làm cho nhiều người dân trong vùng, giúp họ có thu nhập ổn định và cải thiện cuộc sống. Đồng thời, anh Đậu cũng lan tỏa tinh thần khởi nghiệp sáng tạo trong cộng đồng, khuyến khích mọi người dám nghĩ, dám làm và biến ý tưởng thành hiện thực.

Với những đóng góp và thành công của mình, anh Nguyễn Tấn Đậu đã trở thành một tấm gương sáng cho việc khởi nghiệp và phát triển kinh tế địa phương. Thương hiệu ‘2 Đậu’ không chỉ là một sản phẩm trà mãng cầu mà còn là một biểu tượng cho sự sáng tạo, dám nghĩ dám làm và tinh thần khởi nghiệp của người dân miền Tây.

Giá sầu riêng tại Việt Nam tính đến ngày 19/7 vẫn duy trì ổn định, tuy nhiên thị trường xuất khẩu đang chứng kiến sự cạnh tranh ngày càng gay gắt. Tại các khu vực Tây Ninh và Bình Phước, giá sầu riêng Thái đã có sự tăng nhẹ từ 1.000 đến 2.000 đồng/kg so với ngày trước đó. Tuy nhiên, ở các khu vực khác, giá vẫn giữ nguyên ở mức hiện tại.

Cụ thể, tại đồng bằng sông Cửu Long, giá sầu riêng Thái đang dao động ở mức 90.000 đồng/kg. Đối với sầu riêng Thái loại A, giá hiện đang ở mức 73.000 – 75.000 đồng/kg, loại B từ 53.000 – 55.000 đồng/kg, và loại C từ 40.000 – 43.000 đồng/kg. Sự ổn định này cho thấy nguồn cung và cầu trên thị trường nội địa vẫn đang cân bằng.

Trong khi đó, trên thị trường xuất khẩu, Malaysia đang đẩy mạnh phát triển du lịch sầu riêng như một chiến lược để tăng cường thị phần và quảng bá thương hiệu ra thị trường quốc tế. Quốc gia này đã xây dựng một mô hình du lịch sầu riêng bài bản, với hơn 200 giống sầu riêng khác nhau, nổi bật trong số đó là Musang King – loại được thị trường Trung Quốc đặc biệt ưa chuộng.

Malaysia đang tổ chức nhiều tour trải nghiệm từ vườn đến bàn ăn, kết hợp thu hoạch, đóng gói, và thưởng thức ẩm thực. Cơ quan Du lịch Malaysia đã phát triển 62 gói du lịch nông nghiệp sầu riêng, nhắm tới khách từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Hong Kong. Điều này không chỉ giúp quảng bá thương hiệu sầu riêng Malaysia mà còn góp phần thúc đẩy ngành du lịch của nước này.

Trước sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ Malaysia và Thái Lan, Việt Nam cần có những chiến lược phù hợp để giữ vững vị thế ngành sầu riêng trên thị trường quốc tế. Việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện kỹ thuật bảo quản và tăng cường truyền thông thương hiệu là những bước đi quan trọng.

Nhìn chung, sự cạnh tranh trong ngành xuất khẩu sầu riêng đang ngày càng khốc liệt. Các quốc gia như Malaysia và Thái Lan đã và đang đầu tư mạnh vào việc xây dựng thương hiệu và sáng tạo các hình thức tiếp thị độc đáo. Trong bối cảnh này, Việt Nam cần nhanh chóng thích nghi và có những bước đi chiến lược để không chỉ giữ vững mà còn phát triển thị phần sầu riêng trên thị trường quốc tế.

Chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đang trở thành những hướng đi quan trọng cho các doanh nghiệp tại Việt Nam trong việc thực hành ESG (Environmental, Social and Governance) và phát triển bền vững. Tại hội thảo “Truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản và lộ trình ESG cho doanh nghiệp phát triển bền vững” được tổ chức vào ngày 18/7 tại TP.HCM, các chuyên gia và doanh nghiệp đã thảo luận về vai trò của công nghệ trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện mục tiêu này.

Theo ông Quách Anh Sen, Phó Giám đốc phụ trách Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao, Khu Công nghệ Cao TP.HCM (SHTP-IC), việc triển khai mô hình thí điểm chuyển đổi kép “xanh – số” tại Khu Công nghệ Cao TP.HCM là một trong những mục tiêu quan trọng hàng đầu trong giai đoạn phát triển của đơn vị hiện nay. Ông Sen cho rằng sự kết hợp giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh sẽ là nền tảng vững chắc để đối phó với những thách thức của biến đổi khí hậu, tạo ra một nền kinh tế phát triển bền vững cho Việt Nam.

Tại hội thảo, các chuyên gia đã thảo luận về tầm quan trọng của việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản và lộ trình ESG cho doanh nghiệp. Việc truy xuất nguồn gốc không chỉ giúp người tiêu dùng an tâm hơn về chất lượng và độ an toàn của sản phẩm mà còn nâng cao uy tín, thương hiệu cho doanh nghiệp trên thị trường trong nước và quốc tế. Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao đã và đang hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc thực hiện các mục tiêu này.

Các doanh nghiệp tham gia hội thảo cũng đã giới thiệu các giải pháp công nghệ số tiên tiến có thể hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc thực hành ESG và phát triển bền vững. Ông Sen kỳ vọng rằng những ý kiến đóng góp tại hội thảo sẽ là những vấn đề then chốt, tạo động lực để các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp, viện trường,… cùng đồng lòng nghiên cứu và tìm ra những giải pháp thiết thực để phát triển bền vững.

Bên lề hội thảo, Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao, Khu công nghệ Cao TP.HCM đã trao quyết định tiếp nhận dự án tham gia chương trình ươm tạo cho Công ty cổ phần Công nghệ Checkee. Ban tổ chức cũng đã phối hợp với các doanh nghiệp triển lãm và kết nối thương mại với khoảng 20 gian hàng trưng bày các sản phẩm thực phẩm, nông nghiệp hữu cơ, các sản phẩm ứng dụng công nghệ, thiết bị, giải pháp trong lĩnh vực nông nghiệp, bảo vệ môi trường, dệt may…

Việc tổ chức hội thảo và triển lãm này thể hiện cam kết của các bên tổ chức trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện ESG và phát triển bền vững. Bằng cách kết nối các chuyên gia, doanh nghiệp và tổ chức, sự kiện này đã tạo ra một nền tảng quan trọng cho việc thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực này.

Trong bối cảnh hiện nay, khi mà biến đổi khí hậu và các vấn đề môi trường đang trở thành những thách thức cấp bách, việc chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đang trở thành những hướng đi quan trọng cho các doanh nghiệp. Với sự hỗ trợ của công nghệ và sự cam kết của các bên liên quan, các doanh nghiệp tại Việt Nam có thể thực hiện thành công mục tiêu phát triển bền vững và góp phần bảo vệ môi trường.

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa thông báo đạt được thỏa thuận thương mại với Indonesia, theo đó giảm thuế nhập khẩu từ 32% xuống 19% cho hàng hóa Indonesia xuất khẩu sang Mỹ. Đây là một bước tiến quan trọng trong mối quan hệ thương mại giữa hai quốc gia.

Đổi lại, Mỹ sẽ được miễn thuế và các rào cản phi thuế quan cho hàng hóa vào Indonesia, cùng với đó là Indonesia sẽ tăng mua hàng chục tỷ USD sản phẩm của Mỹ. Ông Trump mô tả thỏa thuận này là ‘tuyệt vời’ và ‘lần đầu tiên trong lịch sử’ mở cửa toàn bộ thị trường Indonesia cho Mỹ.

Theo thỏa thuận, Indonesia cam kết mua 15 tỷ USD năng lượng, 4,5 tỷ USD nông sản Mỹ, cùng 50 máy bay Boeing, phần lớn là dòng 777. Thông tin này đã được CEO hãng hàng không quốc doanh Indonesia Garuda xác nhận hồi đầu tháng.

Trước đó, Indonesia nằm trong nhóm nước đầu tiên nhận thư báo thuế của Mỹ với mức thuế 32% áp dụng cho hàng xuất khẩu sang Mỹ. Bộ trưởng Điều phối Các vấn đề kinh tế Indonesia Airlangga Hartarto cho biết nước này đã đề xuất giảm thuế với hàng xuất khẩu chủ chốt của Mỹ xuống gần 0%.

Đổi lại, Jakarta muốn Washington giảm thuế ưu đãi cho hàng xuất khẩu chủ lực của họ như điện tử, dệt may và giày dép. Indonesia cũng chào mời Mỹ đầu tư vào các dự án khai thác khoáng sản mà nước này có trữ lượng lớn, như đồng, nickel và bauxite.

Indonesia là một trong 25 đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ, với kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của hai nước đạt hơn 38 tỷ USD năm ngoái. Thặng dư thương mại của Indonesia với Mỹ là 17,9 tỷ USD.

Thỏa thuận thương mại này được xem là một thành công lớn cho chính quyền ông Trump trong việc thúc đẩy thương mại và đầu tư giữa Mỹ và các quốc gia khác. Tuy nhiên, một số chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về tác động của thỏa thuận này đối với các ngành công nghiệp trong nước của Mỹ.

Dù vậy, thỏa thuận này cũng mang lại cơ hội cho các doanh nghiệp Mỹ mở rộng thị trường xuất khẩu và tăng cường đầu tư vào Indonesia. Đồng thời, Indonesia cũng kỳ vọng sẽ thu hút được nhiều hơn đầu tư từ Mỹ để phát triển kinh tế và công nghiệp của mình.

Trong tương lai, việc thực hiện thỏa thuận này sẽ cần được theo dõi và đánh giá để đảm bảo rằng nó mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia và không gây ra bất kỳ tác động tiêu cực nào cho các ngành công nghiệp và cộng đồng.