Câu chuyện thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành vấn đề xã hội nóng hổi. Một bên ủng hộ việc thu phí để bảo tồn và phát huy giá trị di tích, trong khi một bên khác phản đối, cho rằng di tích là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể đem ra mua bán.

Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ điển hình. Với vị trí cách Hà Tĩnh chỉ 5 cây số, nơi đây thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính để duy trì và phát triển.

Một tấm vé tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ, mà còn là một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Trên thế giới, việc thu phí tham quan ở nhiều quốc gia được coi là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải phản ứng từ dư luận vì nhiều người quan niệm rằng di tích lịch sử là tài sản chung của cả dân tộc.

Để việc thu phí tham quan di tích trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động bảo tồn và phát triển di tích. Điều này sẽ giúp người dân và khách tham quan hiểu rõ về việc sử dụng nguồn thu và cảm thấy thoải mái hơn khi đóng góp.

Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương. Đây là những đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt hoặc có mối liên hệ chặt chẽ với cộng đồng địa phương, cần được ưu tiên và hỗ trợ.

Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Chúng ta cần nhận thức rằng, bảo tồn di tích lịch sử không chỉ là trách nhiệm của một nhóm người mà là trách nhiệm chung của cả xã hội.

Việc áp dụng các biện pháp trên không chỉ giúp tăng cường hiệu quả trong việc quản lý và bảo tồn di tích mà còn góp phần nâng cao ý thức của cộng đồng về giá trị và tầm quan trọng của di sản văn hóa. Từ đó, chúng ta có thể mong đợi một tương lai nơi mà các di tích lịch sử không chỉ là những địa điểm tham quan mà còn là những không gian sống động cho giáo dục, văn hóa, và du lịch bền vững.

Trong bối cảnh hiện nay, tại Việt Nam, nhiều di tích lịch sử đang đối mặt với thách thức trong việc cân bằng giữa bảo tồn và phát triển. Mới đây, Việt Nam đã đưa ra nhiều chính sách nhằm phát huy giá trị di sản. Các chuyên gia cũng như người dân đều có chung quan điểm rằng, cần phải chung tay để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử.

Thế giới hiện nay đang bước vào một giai đoạn chuyển đổi kép quan trọng, kết hợp giữa chuyển đổi số và phát triển bền vững. Ở giai đoạn này, các công nghệ số như Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối (Blockchain) đang hòa nhập với sinh thái học để thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tuần hoàn.

Giáo sư Yves Wautelet, chuyên gia đến từ Đại học KU Leuven (Bỉ), cho biết mục tiêu của chuyển đổi kép là tận dụng tối đa sự kết hợp giữa công nghệ số và phát triển bền vững để tạo ra giá trị lớn hơn, không chỉ về kinh tế, mà còn về xã hội và môi trường. Theo ông, việc kết hợp giữa công nghệ số và sinh thái học sẽ giúp tạo ra các mô hình kinh doanh mới, giảm thiểu chất thải và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên.

Một ví dụ điển hình về mô hình kinh tế tuần hoàn là dự án Circulise, một sự kết hợp giữa mô hình quản lý, kinh tế và công nghệ để mang lại giá trị bền vững và tuần hoàn. Dự án Fanyatu tại lưu vực sông Congo, chuyên tái trồng rừng và cải thiện sinh kế người dân địa phương, là một trong những ví dụ điển hình. Dự án này tích hợp công nghệ IoT và bản sao số (digital twins) để giám sát, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, xây dựng lòng tin các bên liên quan. Kết quả là khoảng 6 triệu cây được trồng, cộng đồng địa phương tham gia với vai trò ‘người sản xuất kiêm tiêu dùng tài nguyên’ (resource prosumers).

Mô hình kinh tế tuần hoàn xoay quanh việc giảm thiểu chất thải, tận dụng tối đa giá trị từ sản phẩm và nguyên liệu. Các chuyên gia cho rằng, trong một nền kinh tế tuần hoàn, con người có thể tận dụng được nhiều giá trị hơn từ những gì đã có và duy trì giá trị đó trong nền kinh tế lâu nhất có thể. Điều này có thể đạt được thông qua thiết kế thông minh, giải pháp số và sự chuyển dịch từ sở hữu sản phẩm sang sử dụng dịch vụ.

Trên thế giới, đã có các dự án khác cho thấy công nghệ mới đang là trợ thủ đắc lực để thúc đẩy nhanh tiến trình và hiệu quả của kinh tế tuần hoàn. Công ty EY đang hợp tác với nhiều công ty triển khai công cụ AI phân tích chuỗi cung ứng, giúp giải quyết các điểm nghẽn trong quản lý vận chuyển, giảm lượng phát thải carbon và dự báo nhu cầu nhằm hạn chế sản xuất dư thừa và tồn kho. Plastic Bank (Canada) ứng dụng nền tảng tích hợp AI và Blockchain để biến rác nhựa thành ‘tiền tệ’, cho phép người dân đổi rác lấy nhu yếu phẩm, học phí, bảo hiểm y tế và các dịch vụ thiết yếu khác.

Hiện khoảng 27% các quốc gia đưa hành động kinh tế tuần hoàn vào Đóng góp do Quốc gia Tự quyết định (NDC). Kinh tế tuần hoàn cũng sẽ là chủ đề chính tại Hội nghị Biến đổi khí hậu lần thứ 30 của Liên Hợp Quốc (COP30). Việc khai thác và chế biến nguyên liệu, gồm nhiên liệu hóa thạch, khoáng sản và sinh khối, chiếm ít nhất 55% lượng khí nhà kính toàn cầu, đồng thời góp phần vào tình trạng suy giảm đa dạng sinh học và cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên.

Giáo sư Yves Wautelet cho biết sự tương tác giữa công nghệ và nhu cầu của xã hội cần được thể hiện một cách rõ ràng trong thiết kế và vận hành hệ thống quản trị. Không chỉ đơn thuần áp dụng công nghệ, cần xác định rõ công nghệ đó phục vụ lợi ích gì cho cộng đồng, phát triển bền vững và điều chỉnh công nghệ để phù hợp với mục tiêu xã hội.

Cựu giám đốc dự án ngân hàng mở của chính phủ Canada, Tachjian, đã chính thức gia nhập công ty Brim với tư cách là thành viên mới. Trước khi đảm nhận vai trò tại Brim, Tachjian từng là giám đốc tại PwC Canada. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong sự nghiệp của Tachjian, người đã có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực tài chính và công nghệ.

Mối quan hệ của Tachjian với Brim bắt đầu từ trước khi ông được bổ nhiệm làm lãnh đạo dự án ngân hàng mở của Canada. Ông đã gặp CEO của Brim, Rasha Katabi, ngay trước khi bắt đầu nhiệm vụ của mình. Trong thời gian sau đó, Tachjian đã tham gia vào nhiều nhóm làm việc, hội thảo và cuộc trò chuyện với đội ngũ của Brim. Qua đó, ông đã có một sự đánh giá sâu sắc về tầm nhìn táo bạo, công nghệ tiên tiến và cam kết đổi mới của Brim.

Trong tương lai, Tachjian sẽ làm việc cùng Katabi và một nhóm các nhà đổi mới đang định hình lại không gian dịch vụ tài chính. Ông tin rằng Brim có tiềm năng toàn cầu và rất hào hứng khi tham gia vào một đội ngũ đang đẩy mạnh ranh giới và xây dựng cơ sở hạ tầng cho tương lai của ngành ngân hàng. Với kinh nghiệm và kiến thức của mình, Tachjian sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Brim đạt được mục tiêu của mình.

Brim là một công ty cơ sở hạ tầng tài chính được thành lập vào năm 2017, với mục tiêu chuyển đổi nền tảng thẻ tín dụng và không gian tự động hóa thanh toán. Công ty đã huy động được 85 triệu đô la Mỹ trong vòng vốn Series C vào năm 2024 để mở rộng sang thị trường Mỹ. Sự đầu tư này cho thấy tiềm năng và triển vọng của Brim trong lĩnh vực tài chính và công nghệ.

Với sự gia nhập của Tachjian, Brim sẽ tiếp tục đẩy mạnh đổi mới và phát triển trong lĩnh vực tài chính. Công ty sẽ tận dụng kinh nghiệm và kiến thức của Tachjian để xây dựng cơ sở hạ tầng cho tương lai của ngành ngân hàng và mở rộng sang thị trường mới. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của Brim và thể hiện cam kết của công ty trong việc đổi mới và phát triển.