Tăng lương tối thiểu: Một giải pháp quan trọng bảo vệ quyền lợi người lao động và thúc đẩy công bằng xã hội

Tăng lương tối thiểu không chỉ là giải pháp tài chính nhằm nâng cao đời sống người lao động, mà còn là công cụ quan trọng bảo vệ các quyền lợi cơ bản và thúc đẩy công bằng xã hội. Hội đồng Tiền lương quốc gia vừa thống nhất mức tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/1/2026, với mức tăng tương đương từ 250.000 đến 350.000 đồng/tháng, tùy theo từng khu vực.

Ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng Tiền lương Quốc gia, cho biết mức đề xuất tăng lương tối thiểu vùng 7,2% không chỉ thỏa mãn mong đợi của đoàn viên và người lao động trên toàn quốc mà còn thể hiện sự đồng cảm với những khó khăn mà các doanh nghiệp đang đối mặt. Mức lương tối thiểu này cũng sẽ là cơ sở tham khảo để các nhóm lao động khác có thể xây dựng mức lương phù hợp. Ông Hiểu tin rằng mức lương này sẽ tạo động lực để người lao động làm việc với tinh thần phấn chấn, để cùng nỗ lực phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay và từ năm sau trở đi thì có thể thực hiện được mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy mức tăng lương tối thiểu tại Việt Nam trong suốt những năm qua luôn bị phản ánh là không theo kịp với mức sống ngày càng tăng cao. Cuộc khảo sát với hơn 3.000 lao động tại 10 tỉnh, thành phố của Công đoàn Việt Nam hồi tháng 4 cho thấy, 55% số người lao động chỉ đủ chi tiêu cơ bản, 26% phải sống kham khổ và 8% không đủ sống, phải làm thêm.

Nhiều ý kiến bày tỏ sự băn khoăn, mức lương được điều chỉnh tăng thêm 7,2% liệu có thật sự phù hợp với mức sống thực tế của người lao động? Nhìn lại từ năm 2020 đến hết năm 2024, mức tăng trưởng GDP cộng lũy tiến đã lên tới 28,83%, trong khi đó mức tăng lương tối thiểu cộng lũy tiến chỉ khoảng 12,27%. Để việc tăng lương có tác động thật sự tích cực đến đời sống người lao động, cần phải xem xét thêm nhiều yếu tố khác ngoài chỉ số CPI, bao gồm sự thay đổi trong thu nhập của các tầng lớp lao động, sự phát triển của các ngành nghề mới, cũng như mức độ cạnh tranh trong thị trường.

Các chuyên gia lao động cũng cho rằng, để việc tăng lương có tác động thật sự tích cực đến đời sống người lao động, cần phải có những giải pháp mạnh mẽ hơn và toàn diện hơn, bao gồm nâng cao chất lượng đàm phán và cải thiện quá trình ra quyết định, giảm thuế thu nhập cá nhân, tăng cường các chương trình bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ nhà ở cho công nhân. Cơ quan chức năng cần có những biện pháp xử lý mạnh mẽ đối với những doanh nghiệp vi phạm, bảo đảm người lao động thật sự được bảo vệ. Đồng thời, cần phải tạo ra một hệ thống kiểm tra và giám sát nghiêm ngặt để bảo đảm rằng doanh nghiệp thực hiện đúng quy định về lương tối thiểu và các quyền lợi khác của người lao động tại https://www.vietnam.gov.vn/ và các quy định liên quan đến lao động tại https://www.molisa.gov.vn/.

Trong bối cảnh hiện nay, khi mà các doanh nghiệp đang ngày càng chú trọng đến việc thực hiện các tiêu chuẩn về phát triển bền vững, yếu tố xã hội (chữ S trong ESG – Environmental, Social and Governance) đang trở thành một yếu tố quan trọng không thể thiếu. Chữ S, đại diện cho các vấn đề xã hội, bao gồm quyền lợi lao động, bình đẳng, phúc lợi cộng đồng, đang dần khẳng định vị trí của mình như một tiêu chí đánh giá không thể thiếu đối với các doanh nghiệp.

Thực tế cho thấy rằng, trong nhiều báo cáo ESG, chữ S thường bị mờ nhạt hoặc bị xem như một phần phụ. Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vẫn chưa hiểu rõ về tầm quan trọng của chữ S trong chiến lược phát triển bền vững của mình. Chữ S bao gồm các nội dung chính như quyền lợi và điều kiện làm việc của người lao động, bình đẳng và đa dạng, sức khỏe và sự an toàn, trách nhiệm với cộng đồng và đạo đức trong chuỗi cung ứng. Đây là những yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp xây dựng một nền tảng vững chắc về mặt xã hội, từ đó tạo ra giá trị lâu dài và tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

Có nhiều lý do khiến cho yếu tố xã hội dễ bị bỏ qua hoặc xem nhẹ, trong đó có khó khăn trong việc đo lường và chuẩn hóa, không chịu áp lực từ luật hoặc thị trường, tư duy coi con người là chi phí và khó tạo ấn tượng truyền thông. Tuy nhiên, để bắt đầu xây dựng chiến lược phát triển bền vững với chữ S, các doanh nghiệp Việt cần thực hiện một số bước quan trọng.

Đầu tiên, doanh nghiệp cần rà soát lại hệ thống chính sách nhân sự, an toàn và phúc lợi để đảm bảo rằng các chính sách về quyền lao động, an toàn lao động, phòng chống quấy rối, bảo hiểm xã hội… đang được áp dụng đầy đủ và minh bạch. Tiếp theo, doanh nghiệp cần thu thập và công bố dữ liệu xã hội một cách có trách nhiệm. Việc thu thập số liệu cụ thể như tỷ lệ lao động nữ, tỷ lệ nhân sự có hợp đồng dài hạn, số vụ tai nạn lao động, chương trình đào tạo nội bộ… sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng niềm tin với nhà đầu tư và đối tác.

Cuối cùng, doanh nghiệp cần tăng cường đối thoại với người lao động và cộng đồng địa phương. Lắng nghe ý kiến người lao động, tạo kênh phản hồi hai chiều, hoặc tổ chức khảo sát nội bộ định kỳ là những bước đầu đơn giản nhưng hiệu quả để đưa chữ S vào vận hành thực tế. Với những bước đi cụ thể và quyết tâm, các doanh nghiệp Việt có thể xây dựng một chiến lược phát triển bền vững với chữ S như một yếu tố quan trọng, từ đó tạo ra giá trị lâu dài và tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Nếu muốn tìm hiểu thêm về các vấn đề liên quan đến phát triển bền vững và ESG, có thể tham khảo thêm các nguồn thông tin từ các tổ chức uy tín như Liên Hợp Quốc hay Hội đồng Kinh doanh Thế giới vì Phát triển Bền vững. Đây là những nguồn cung cấp thông tin phong phú và cập nhật về các vấn đề liên quan đến phát triển bền vững và ESG.

Ngày 28 tháng 7, Liên đoàn Lao động thành phố Cần Thơ đã tổ chức một Hội nghị quan trọng để kỷ niệm 96 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam, với sự tham gia của các cán bộ công đoàn qua các thời kỳ. Sự kiện này có sự hiện diện của đồng chí Thái Thu Xương, Phó Chủ tịch Thường trực Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; đồng chí Hồ Thị Cẩm Đào, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Cần Thơ, cùng các đại biểu nguyên là cán bộ công đoàn thành phố qua các thời kỳ.

Trong hội nghị, các cán bộ công đoàn qua các thời kỳ đã cùng nhau ôn lại truyền thống vẻ vang của tổ chức công đoàn qua 96 năm xây dựng và phát triển. Lãnh đạo Liên đoàn Lao động thành phố Cần Thơ đã báo cáo nhanh về hoạt động công đoàn thành phố trong 6 tháng đầu năm 2025 và tình hình tổ chức bộ máy sau khi sáp nhập thành phố Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang và Sóc Trăng thành thành phố Cần Thơ mới. Hiện nay, công đoàn thành phố Cần Thơ có 892 công đoàn cơ sở với 138.855 đoàn viên trong tổng số 162.137 công nhân, lao động. Tổ chức bộ máy đã đi vào hoạt động đúng quy định; các phong trào thi đua ‘Lao động giỏi’, ‘Lao động sáng tạo’, ‘Giỏi việc nước, đảm việc nhà’… được các cấp công đoàn phát động sâu rộng.

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Thái Thu Xương đã biểu dương hoạt động của công đoàn thành phố Cần Thơ trong thời gian qua và nhấn mạnh rằng trong bối cảnh tình hình mới, việc sắp xếp tổ chức bộ máy là cơ hội để các cấp công đoàn rà soát, củng cố, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giảm số lượng đầu mối và tăng tính chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động; giữ vững vai trò nòng cốt trong việc đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên, người lao động.

Đồng chí Hồ Thị Cẩm Đào đề nghị các cấp công đoàn thành phố chủ động nắm chắc tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, người lao động; tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, đẩy mạnh đối thoại, thương lượng tập thể, xây dựng quan hệ lao động hài hòa tiến bộ trong doanh nghiệp; tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đoàn viên, người lao động; quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, tận tụy, sâu sát cơ sở.

Dịp này, có 11 cá nhân vinh dự nhận Kỷ niệm chương ‘Vì sự nghiệp xây dựng tổ chức Công đoàn Việt Nam’ , ghi nhận những đóng góp của họ trong sự nghiệp xây dựng tổ chức Công đoàn Việt Nam.