Tăng lương tối thiểu: Một giải pháp quan trọng bảo vệ quyền lợi người lao động và thúc đẩy công bằng xã hội

Tăng lương tối thiểu không chỉ là giải pháp tài chính nhằm nâng cao đời sống người lao động, mà còn là công cụ quan trọng bảo vệ các quyền lợi cơ bản và thúc đẩy công bằng xã hội. Hội đồng Tiền lương quốc gia vừa thống nhất mức tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/1/2026, với mức tăng tương đương từ 250.000 đến 350.000 đồng/tháng, tùy theo từng khu vực.

Ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng Tiền lương Quốc gia, cho biết mức đề xuất tăng lương tối thiểu vùng 7,2% không chỉ thỏa mãn mong đợi của đoàn viên và người lao động trên toàn quốc mà còn thể hiện sự đồng cảm với những khó khăn mà các doanh nghiệp đang đối mặt. Mức lương tối thiểu này cũng sẽ là cơ sở tham khảo để các nhóm lao động khác có thể xây dựng mức lương phù hợp. Ông Hiểu tin rằng mức lương này sẽ tạo động lực để người lao động làm việc với tinh thần phấn chấn, để cùng nỗ lực phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay và từ năm sau trở đi thì có thể thực hiện được mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy mức tăng lương tối thiểu tại Việt Nam trong suốt những năm qua luôn bị phản ánh là không theo kịp với mức sống ngày càng tăng cao. Cuộc khảo sát với hơn 3.000 lao động tại 10 tỉnh, thành phố của Công đoàn Việt Nam hồi tháng 4 cho thấy, 55% số người lao động chỉ đủ chi tiêu cơ bản, 26% phải sống kham khổ và 8% không đủ sống, phải làm thêm.

Nhiều ý kiến bày tỏ sự băn khoăn, mức lương được điều chỉnh tăng thêm 7,2% liệu có thật sự phù hợp với mức sống thực tế của người lao động? Nhìn lại từ năm 2020 đến hết năm 2024, mức tăng trưởng GDP cộng lũy tiến đã lên tới 28,83%, trong khi đó mức tăng lương tối thiểu cộng lũy tiến chỉ khoảng 12,27%. Để việc tăng lương có tác động thật sự tích cực đến đời sống người lao động, cần phải xem xét thêm nhiều yếu tố khác ngoài chỉ số CPI, bao gồm sự thay đổi trong thu nhập của các tầng lớp lao động, sự phát triển của các ngành nghề mới, cũng như mức độ cạnh tranh trong thị trường.

Các chuyên gia lao động cũng cho rằng, để việc tăng lương có tác động thật sự tích cực đến đời sống người lao động, cần phải có những giải pháp mạnh mẽ hơn và toàn diện hơn, bao gồm nâng cao chất lượng đàm phán và cải thiện quá trình ra quyết định, giảm thuế thu nhập cá nhân, tăng cường các chương trình bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ nhà ở cho công nhân. Cơ quan chức năng cần có những biện pháp xử lý mạnh mẽ đối với những doanh nghiệp vi phạm, bảo đảm người lao động thật sự được bảo vệ. Đồng thời, cần phải tạo ra một hệ thống kiểm tra và giám sát nghiêm ngặt để bảo đảm rằng doanh nghiệp thực hiện đúng quy định về lương tối thiểu và các quyền lợi khác của người lao động tại https://www.vietnam.gov.vn/ và các quy định liên quan đến lao động tại https://www.molisa.gov.vn/.

Bộ Nội vụ đang đề xuất tăng lương tối thiểu vùng từ 250.000 – 350.000 đồng/tháng, bắt đầu từ ngày 1/7 tới đây. Mức lương tối thiểu dự kiến cho các vùng sẽ có sự điều chỉnh như sau: vùng I là 5,31 triệu đồng/tháng, vùng II là 4,73 triệu đồng/tháng, vùng III là 4,14 triệu đồng/tháng và vùng IV là 3,7 triệu đồng/tháng.

Không chỉ lương tối thiểu theo tháng, mức lương tối thiểu theo giờ cũng được đề xuất tăng. Cụ thể, các vùng sẽ có mức lương tối thiểu giờ như sau: vùng I là 25.500 đồng/giờ, vùng II là 22.700 đồng/giờ, vùng III là 20.000 đồng/giờ và vùng IV là 17.800 đồng/giờ.

Cùng với việc đề xuất tăng lương tối thiểu, dự thảo cũng đưa ra danh mục địa bàn áp dụng lương tối thiểu mới sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Điều này nhằm đảm bảo sự thống nhất và phù hợp với tình hình thực tế tại từng địa phương.

Việc tăng lương tối thiểu vùng này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hàng triệu người lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước và một số đơn vị khác áp dụng chế độ tiền lương theo tháng, giờ. Đề xuất này hiện đang được Bộ Nội vụ lấy ý kiến và dự kiến sẽ trình lên Chính phủ trong thời gian tới.

Người dân có thể theo dõi và tìm hiểu thêm thông tin ở đây và đây.

Từ ngày 1/1/2026, mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động sẽ được điều chỉnh tăng 7,2% so với quy định hiện hành. Thông tin này đã mang lại niềm vui cho nhiều người lao động, đồng thời cũng đặt ra thách thức cho các doanh nghiệp trong việc cân đối chi phí và đảm bảo hiệu quả sản xuất.

Đối với người lao động như chị Đỗ Thị Lan, một công nhân tại xã An Khánh, Hà Nội, mức lương tối thiểu khoảng 6 triệu đồng/tháng, cao hơn quy định hiện hành đối với lương vùng I gần 1 triệu đồng. Nếu tính làm thêm và phụ cấp, thu nhập của chị từ 8 đến 10 triệu đồng/tháng. Việc tăng lương từ năm 2026 mang lại niềm vui cho người lao động bởi lương tăng, các khoản phụ cấp tính theo lương sẽ tăng, giúp cải thiện thu nhập thực tế.

Tuy nhiên, theo đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), mức tăng 7,2%, tương đương từ 250.000 đồng đến 350.000 đồng, tùy từng vùng, khiến người sử dụng lao động phải cố gắng, nỗ lực rất nhiều. Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, cho biết: “Với mức tăng 7,2%, đa phần người sử dụng lao động cho là cao. Giới sử dụng lao động cũng điều tiết lại các công việc của mình và có được sự quyết tâm cao trong nâng cao năng lực quản trị, phân công việc làm cho phù hợp, áp dụng khoa học công nghệ, nâng cao điều kiện quản lý khác để đảm bảo các chỉ số phát triển của doanh nghiệp được duy trì, bảo vệ được số lượng việc làm cũng như giữ chân người lao động, đặc biệt là người lao động có tay nghề”.

Việc tăng lương tối thiểu có thể tạo áp lực lên doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tuy nhiên, tiền lương cũng là một khoản chi phí có tác động tích cực nếu được doanh nghiệp sử dụng hiệu quả. Bởi người lao động đi làm đều quan tâm tới tiền lương và đây cũng là yếu tố thúc đẩy năng suất và sự gắn bó với doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp biết cách quản lý và sử dụng hiệu quả, tăng lương tối thiểu có thể mang lại lợi ích lâu dài cho cả doanh nghiệp và người lao động.

Đại diện VCCI cũng cho biết, để việc tăng lương tối thiểu có hiệu quả, cần có sự chuẩn bị và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng. Việc tăng lương cần được cân nhắc kỹ lưỡng, đảm bảo quyền lợi của cả người lao động và doanh nghiệp. Đồng thời, cần có các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, để giúp họ vượt qua khó khăn và tiếp tục phát triển.

Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, việc tăng lương tối thiểu là một giải pháp quan trọng để cải thiện thu nhập của người lao động. Tuy nhiên, để việc tăng lương có hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người lao động. Qua đó, giúp đảm bảo quyền lợi của cả người lao động và doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của kinh tế – xã hội.