Trong thời đại thông tin số, việc phân biệt giữa tin thật và tin giả đã trở thành một thách thức lớn đối với người dùng internet. Sự lan truyền nhanh chóng của tin giả trên không gian mạng không chỉ làm 혼 loạn thông tin mà còn đặt ra những thách thức về việc đánh giá độ tin cậy của thông tin. Các chuyên gia quốc tế đã đưa ra khuyến nghị rằng người dùng nên trang bị tư duy phản biện và đặt ra bốn câu hỏi cơ bản để có thể đánh giá độ tin cậy của thông tin một cách hiệu quả.

Internet hiện nay đóng vai trò là một kho kiến thức khổng lồ, nơi mà thông tin từ mọi lĩnh vực được chia sẻ rộng rãi. Tuy nhiên, đồng thời nó cũng là môi trường lý tưởng cho sự lan truyền của tin giả và thông tin sai lệch. Nhiều người, bao gồm cả sinh viên và giảng viên, vẫn thường bị đánh lừa bởi những thông tin sai sự thật. Theo giáo sư Sam Wineburg từ Đại học Stanford, Mỹ, giới học thuật cũng thường mắc bẫy khi tiếp cận thông tin trực tuyến. Điều này cho thấy rằng không ai là miễn nhiễm với tin giả và việc nâng cao khả năng nhận diện tin giả là điều cần thiết đối với mọi người.

Các chuyên gia cho rằng tin giả thường đánh vào cảm xúc mạnh như giận dữ, lo sợ, hoặc củng cố niềm tin sẵn có của người đọc. Khi nội dung được chia sẻ từ nguồn quen thuộc hoặc xuất hiện nhiều lần, người dùng càng dễ tin tưởng mà không kiểm chứng. Do đó, việc nhận diện những thủ đoạn này và áp dụng các biện pháp kiểm chứng thông tin là rất quan trọng. Để nâng cao khả năng nhận diện tin giả, các chuyên gia khuyến nghị người đọc tự đặt ra bốn câu hỏi cơ bản.

Thứ nhất, nguồn tin đến từ đâu? Việc truy ngược nguồn, đánh giá mức độ tin cậy của nơi phát tán thông tin là bước đầu tiên quan trọng. Người dùng cần xác định xem thông tin được chia sẻ từ một nguồn đáng tin cậy hay không, và liệu nguồn đó có uy tín hay không. Đại học Stanford đã thực hiện nhiều nghiên cứu về vấn đề này và đưa ra các khuyến nghị về cách đánh giá nguồn tin.

Thứ hai, các nguồn tin đáng tin cậy khác nói gì? Một cách hiệu quả là so sánh thông tin đang nghi vấn với các cơ quan báo chí lớn, hoặc phát ngôn chính thức từ cá nhân hay tổ chức liên quan. Điều này giúp người dùng có cái nhìn toàn diện hơn về thông tin và tránh bị thiên kiến. Các tổ chức kiểm chứng tin tức như Snopes và FactCheck.org cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác minh thông tin.

Thứ ba, người đọc có đang bị thiên kiến chi phối? Nhận diện thiên kiến cá nhân là bước quan trọng để không mù quáng tin theo. Thiên kiến có thể đến từ nhiều nguồn, bao gồm cả môi trường xung quanh và thông tin mà người dùng thường xuyên tiếp cận. Việc nhận diện thiên kiến giúp người dùng đánh giá thông tin một cách khách quan hơn.

Cuối cùng, ngữ cảnh ra sao? Cần hiểu bối cảnh đầy đủ trước khi chia sẻ hay bình luận. Việc hiểu rõ ngữ cảnh giúp người dùng tránh chia sẻ thông tin sai lệch và giảm thiểu sự lan truyền của tin giả.

Chuyên gia Claire Wardle, đồng sáng lập tổ chức First Draft chuyên về kiểm chứng tin tức, cho rằng câu hỏi quan trọng nhất không phải là việc bản thân có tin vào thông tin đó hay không, mà là liệu việc chia sẻ nó có thể gây hại cho ai hay không. Hiện nhiều tổ chức quốc tế đã phát triển công cụ miễn phí giúp người dùng xác thực hình ảnh, video, giọng nói hoặc kiểm tra độ tin cậy của các tuyên bố.

Tóm lại, việc nâng cao khả năng nhận diện tin giả trong thời đại thông tin số là điều cần thiết đối với mọi người. Bằng cách trang bị tư duy phản biện và đặt ra bốn câu hỏi cơ bản, người dùng có thể đánh giá độ tin cậy của thông tin một cách hiệu quả. Đồng thời, việc giữ thói quen nghi ngờ tích cực và tư duy phản biện mỗi ngày cũng là chìa khóa để hạn chế sự lan truyền của tin giả.

Ngày 20-7, tại TP Thủ Đức, Chi đoàn Thanh niên Tòa án nhân dân (TAND) khu vực 2 TP.HCM đã phối hợp với phường Hiệp Bình tổ chức một phiên tòa giả định để xét xử vụ án lợi dụng các quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích của tổ chức, cá nhân. Sự kiện này đã thu hút sự quan tâm lớn từ người dân và đoàn viên thanh niên tại địa phương.

Theo nội dung vụ án giả định, ngày 15-3-2025, Nguyễn Phương Huyền (sinh năm 2002, sinh viên) đã sử dụng tài khoản Facebook cá nhân có tên ‘Nguyen Cong Hoa’ để đăng tải một nội dung liên quan đến chính sách sáp nhập các địa phương của Đảng và Nhà nước, nhưng với nội dung không đúng sự thật. Tại Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Thủ Đức, Huyền thừa nhận đã được những kẻ không rõ lai lịch với tên mạng xã hội Facebook là ‘PhuHa’, ‘Nathan Pham’, ‘Lisa Hoang’… nhắn tin, rủ rê đăng bài không đúng sự thật trên mạng xã hội để kích động, thu hút chú ý, và sẽ được những người này trả công bằng tiền.

Quá trình điều tra cho thấy, Huyền thường xuyên đăng bài xuyên tạc thông tin sai sự thật trên mạng xã hội để hưởng lợi bất chính. Cụ thể, Huyền đã tạo lập, quản lý, sử dụng mạng xã hội Facebook có tên ‘Nguyen Phuong Huyen’ và một tài khoản mạng xã hội Tiktok @NguyenPhuongHuyen-chinoisuthat2025, đăng tải nhiều bài viết với nội dung xuyên tạc chính sách cải tổ bộ máy chính quyền của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là công tác sáp nhập, tinh gọn các cơ quan hành chính tại địa phương. Mỗi ngày, Huyền đăng tải một bài viết trên mạng xã hội Facebook và 1 video có độ dài 1-2 phút trên mạng xã hội Tiktok. Nội dung Huyền đăng tải có dàn dựng giọng nói, hình ảnh minh họa mang tính kích động, gây hiểu lầm, sai lệch bản chất các chính sách cải cách, làm cho người xem dễ có tâm lý hoang mang, nghi ngờ về tính đúng đắn của chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Các nội dung được thể hiện qua bài viết và video của Huyền có đặc điểm chung: Sử dụng ngôn từ phiến diện, quy chụp, như ‘cải cách trá hình để hợp thức hóa sa thải cán bộ’, ‘chính quyền thu hẹp để độc quyền’, ‘thời kỳ phong kiến 4.0 chèn ép nhân dân’… Cắt ghép các hình ảnh, số liệu sai lệch, dẫn chứng không rõ nguồn gốc. Các bài viết, video sai sự thật của Huyền đăng tải trên mạng xã hội thu hút lượt tương tác lớn, gây ra tác động tiêu cực cho dư luận xã hội. Đặc biệt, ngày 15-3-2025, Nguyễn Phương Huyền đăng tải một video lên mạng xã hội Facebook và mạng xã hội Tiktok có nhiều nội dung sai sự thật, gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến lòng tin của người dân vào bộ máy Nhà nước và quá trình cải cách hành chính.

Kết quả giám định thể hiện trong khoảng thời gian từ ngày 10-2-2025 đến ngày 15-3-2025, Huyền đăng tải tổng cộng 50 bài viết trên mạng xã hội Facebook, 40 video trên mạng xã hội Tiktok là xuyên tạc, sai sự thật, xâm phạm lợi ích hợp pháp của Nhà nước, ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức Đảng, chính quyền địa phương. Hành vi của Nguyễn Phương Huyền vi phạm Điều 8 Luật An ninh mạng năm 2018; Điều 12 Luật Viễn thông năm 2009; Điều 12 Luật Công nghệ thông tin năm 2006; Điều 5 Nghị định 72/2013 quy định Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin mạng.

Căn cứ vào tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, các tình tiết tăng nặng giảm nhẹ và kết quả tranh tụng tại tòa, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Huyền hai năm ba tháng tù về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân (Điều 331 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Kim Tử Long mới đây đã lên tiếng về những thông tin sai sự thật liên quan đến tình trạng sức khỏe của mình trong thời gian gần đây. Một số tài khoản trên mạng xã hội đã đưa tin không chính xác về việc anh bị chấn thương và có u trong não, gây hoang mang không chỉ cho những người yêu thương anh mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc của anh.

Từ ngày 25/7 đến nay, NSƯT Kim Tử Long đã nhận được hàng trăm cuộc điện thoại hỏi về tình hình sức khỏe của mình. Trước tình trạng thông tin sai lệch lan tràn trên mạng xã hội, anh đã lên tiếng yêu cầu các kênh tin tức gỡ bỏ những bài đăng không chính xác về việc anh bị va chạm xe và chấn thương sọ não. Những thông tin sai sự thật này không chỉ gây hiểu lầm về tình trạng sức khỏe của anh mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống và công việc của anh.

NSƯT Kim Tử Long không chỉ lên án những nội dung sai sự thật mà còn bày tỏ sự không hài lòng khi một số người câu like và câu view bằng cách đưa tin không chính xác về sức khỏe của anh. Anh cũng cảm thấy bức xúc khi nhiều người đã bình luận ác ý và chửi rủa anh dưới những bài đăng chưa được kiểm chứng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hình ảnh của anh mà còn làm tổn thương đến cảm xúc của một người nghệ sĩ đã cống hiến nhiều năm cho sân khấu cải lương.

Hình ảnh NSƯT Kim Tử Long nằm trên giường bệnh được lan truyền trên mạng xã hội chỉ là một cảnh quay trong phim mới mà anh tham gia. Anh khẳng định mình vẫn khỏe mạnh, không bị bệnh gì và vẫn tiếp tục đi biểu diễn bình thường. Việc một số người sử dụng thông tin về sức khỏe của nghệ sĩ để thu hút sự chú ý và tăng lượt tương tác trên mạng xã hội đã khiến anh cảm thấy không hài lòng.

Ở tuổi 60, NSƯT Kim Tử Long muốn tập trung vào công việc và cống hiến cho khán giả. Là một nghệ sĩ cải lương nổi tiếng, được yêu thích với những ca khúc nhạc Hoa lời Việt, anh đã góp phần làm phong phú thêm nền văn hóa nghệ thuật của Việt Nam. Vai diễn Lục Vân Tiên trong vở Kiều Nguyệt Nga đã giúp tên tuổi của anh thăng hoa và nhận được sự yêu mến của đông đảo khán giả.

Trong thời kỳ hoàng kim, NSƯT Kim Tử Long được khán giả hâm mộ cuồng nhiệt. Anh từng chia sẻ rằng khán giả thường tặng anh hoa và tiền khi xem anh diễn. Những năm tháng thăng hoa trong sự nghiệp đã giúp anh tích lũy được nhiều kinh nghiệm và kỹ năng trong lĩnh vực nghệ thuật.

Ngoài đời tư, NSƯT Kim Tử Long đã trải qua hai lần đổ vỡ hôn nhân và hiện đang sống hạnh phúc với người vợ thứ ba, nghệ sĩ Trinh Trinh. Hạnh phúc gia đình đã phần nào giúp anh vững vàng hơn trong những biến động của cuộc sống và sự nghiệp.

Với thông điệp yêu cầu ngưng lan truyền những thông tin sai sự thật, NSƯT Kim Tử Long hy vọng sẽ nhận được sự ủng hộ và đồng cảm từ công chúng. Anh hy vọng rằng, trong thời gian tới, sẽ có thể tiếp tục cống hiến nhiều hơn cho nền nghệ thuật nước nhà, và nhận được sự yêu quý của khán giả.