Ukraine và Mỹ đang tiến gần đến một thỏa thuận quan trọng, trong đó Kiev sẽ cung cấp máy bay không người lái (UAV) cho quân đội Mỹ. Thông tin này được Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với tờ New York Post vào ngày 18/7. Nếu thỏa thuận này được thực hiện, nó sẽ đánh dấu một bước ngoặt lớn đối với cả hai quốc gia.

Thỏa thuận tiềm năng này có thể mở ra cánh cửa xuất khẩu công nghệ UAV thời chiến của Ukraine, vốn trước đây bị hạn chế bởi các rào cản pháp lý nghiêm ngặt. Đồng thời, nó cũng tạo ra một tiền lệ hiếm hoi trong hệ sinh thái mua sắm quốc phòng khép kín của Mỹ, nơi Bộ Quốc phòng thường không mua vũ khí từ các quốc gia ngoài NATO. Đối với Ukraine, thỏa thuận này có thể giúp tháo gỡ hai chướng ngại lớn: chính sách kiểm soát xuất khẩu cứng rắn của chính Ukraine và sự dè dặt cố hữu từ phía Lầu Năm Góc đối với vũ khí nước ngoài.

Một trong những trở ngại lớn mà Ukraine cần giải quyết là vấn đề xuất xứ linh kiện. Hiện tại, nhiều UAV của Ukraine vẫn sử dụng linh kiện của Trung Quốc, điều này có thể trở thành một vấn đề khi xuất khẩu sang Mỹ. Để đáp ứng tiêu chuẩn của Bộ Quốc phòng Mỹ, Ukraine cần phải tìm cách giải quyết vấn đề này. Các chuyên gia nhận định rằng thỏa thuận UAV Mỹ – Ukraine còn phải vượt qua nhiều trở ngại lớn, bao gồm vấn đề xuất xứ linh kiện và việc tuân thủ các quy định ngặt nghèo về mua sắm quốc phòng của Mỹ.

Nếu thành hiện thực, thỏa thuận UAV Ukraine – Mỹ không chỉ mang ý nghĩa thương mại. Nó sẽ là lời tuyên bố rằng thời đại quốc phòng toàn cầu không còn bị giới hạn trong khuôn khổ NATO, hay các tổ hợp công nghiệp quân sự truyền thống. Điều này có thể mở ra một kỷ nguyên mới trong hợp tác quốc phòng giữa các quốc gia, và có thể mang lại những cơ hội mới cho các nước như Ukraine trong việc xuất khẩu công nghệ quốc phòng.

Thỏa thuận này cũng cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận của Mỹ đối với mua sắm quốc phòng. Lầu Năm Góc thường ưu tiên mua vũ khí từ các quốc gia thành viên NATO, nhưng thỏa thuận với Ukraine có thể là một ngoại lệ. Điều này có thể giúp mở ra cánh cửa cho các quốc gia khác ngoài NATO trong việc cung cấp vũ khí cho Mỹ.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi về việc liệu thỏa thuận này có thể được hiện thực hóa hay không. Các chuyên gia và nhà phân tích đang theo dõi sát sao tình hình này, và sẽ có nhiều điều cần phải chờ đợi trong thời gian tới.

Ngày 23 tháng 7, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thông báo về việc nước này mất một chiếc tiêm kích Mirage 2000 trong một nhiệm vụ bay diễn ra vào tối ngày 22 tháng 7. Tuy nhiên, ông Zelensky nhấn mạnh rằng máy bay không bị lực lượng Nga bắn hạ.

“Thật không may, chúng tôi đã mất chiến đấu cơ. Một máy bay của Pháp, rất hiệu quả, một trong những chiếc Mirage. Phi công đã thoát hiểm an toàn”, ông Zelensky nói với báo chí. Không quân Ukraine cho biết sự cố xảy ra trong một nhiệm vụ bay vào tối ngày 22 tháng 7 và không có thương vong trên mặt đất.

Phi công đã báo cáo về sự cố, thực hiện các thao tác nghiệp vụ và sử dụng ghế phóng thoát hiểm an toàn. Chiếc Mirage 2000 là một phần của hỗ trợ quân sự mà Pháp cung cấp cho Ukraine nhằm cải thiện năng lực tác chiến trên không. Các phi công và thợ máy Ukraine đã được huấn luyện tại Pháp để vận hành tiêm kích Mirage.

Mẫu máy bay này đã trải qua những sửa đổi để giúp Ukraine đối phó với các biện pháp gây nhiễu của Nga. Mirage 2000 là tiêm kích một động cơ do hãng Dassault Aviation của Pháp chế tạo. Hơn 600 chiếc Mirage đã được xuất xưởng và nằm trong biên chế của một số quốc gia.

Máy bay Mirage 2000 có thể đạt vận tốc 2.700 km/giờ, chiều dài 14 m, sải cánh 9 m, trần bay 18 km, trang bị 9 giá treo vũ khí. Chương trình sản xuất tiêm kích Mirage 2000 đã dừng vào năm 2007. Pháp có kế hoạch loại biên chiến đấu cơ Mirage 2000 để nhường chỗ cho dòng tiêm kích Rafale hiện đại hơn.

Một số chiếc Mirage đã được chuyển giao cho Ukraine, đây cũng là một trong số ít mẫu chiến đấu cơ mà Kyiv nhận được từ các đối tác phương Tây, bên cạnh tiêm kích F-16 do Mỹ sản xuất.