Trong những năm gần đây, Việt Nam đã và đang không ngừng khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Với việc triển khai các chính sách đầu tư, phát triển hạ tầng, nguồn lực và thể chế, đất nước đang từng bước nâng cao năng lực và ứng dụng công nghệ vũ trụ vào thực tiễn.

Theo ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Các chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ đã được triển khai, mang lại nhiều kết quả thiết thực, phục vụ cả mục tiêu dân sinh và quốc phòng-an ninh. Việt Nam đã phát triển được một số vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), NanoDragon (2021), cùng với vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013).

Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp với các bộ, ngành khác để xây dựng các chính sách và cơ chế nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh; khuyến khích chuyển giao công nghệ vũ trụ lưỡng dụng và hoàn thiện hệ thống trạm mặt đất. Ông Lý Hoàng Tùng cho rằng, phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh, và khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực và quốc tế.

Đồng quan điểm, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần hình thành chiến lược kinh tế vũ trụ quốc gia. Điều này sẽ giúp đất nước có thể tận dụng và phát triển công nghệ vũ trụ một cách hiệu quả. Ông Tuấn cũng đề xuất thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia, có thể tham khảo mô hình Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ, để điều hành thống nhất và có thể có luật chuyên ngành về không gian.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn cũng dẫn chứng về tiềm năng của kinh tế vũ trụ toàn cầu, dự báo sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030. Nhiều tỷ phú công nghệ đang đổ vốn vào lĩnh vực này, và ông Tuấn cho rằng Việt Nam không thể đứng ngoài xu thế này.

Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá rằng công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược, và cần được coi là công nghệ hàng đầu, cùng với bán dẫn và năng lượng hạt nhân. Ông Quân cũng đề xuất cần thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội, cho phép triển khai dự án công nghệ lớn với chức danh của tổng công trình sư được giao quyền tự chủ rất cao, chấp nhận rủi ro và chấp nhận mạo hiểm.

Ông Quân cũng nhấn mạnh rằng, với việc áp dụng cơ chế này, sẽ giúp tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của công nghệ vũ trụ ở Việt Nam. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải có một chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia, nhằm định hướng và hỗ trợ cho các hoạt động nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ vũ trụ.

Nhìn chung, việc phát triển công nghệ vũ trụ đang trở thành yêu cầu tất yếu của quốc gia. Các chuyên gia đều thống nhất rằng, Việt Nam cần hình thành chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia, với cơ chế hỗ trợ và đầu tư mạo hiểm, để có thể nâng cao năng lực và ứng dụng công nghệ vũ trụ vào thực tiễn, phục vụ cho sự phát triển của đất nước.