Một nhóm nghiên cứu từ Trường Đại học Cần Thơ đã đạt được thành tựu đáng kể trong việc tận dụng nguồn nguyên liệu tơ tằm của Việt Nam, cụ thể là việc chiết xuất fibroin từ kén tằm Đà Lạt. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển các vật liệu sinh học tự nhiên, bền vững và an toàn cho các ứng dụng y sinh. Fibroin, một loại protein cấu trúc chính trong sợi tơ tằm, được biết đến với các đặc tính nổi bật như độ bền cao, tương thích sinh học tốt, khả năng phân hủy sinh học và khả năng kiểm soát giải phóng dược chất.
Quá trình chiết xuất fibroin từ kén tằm Đà Lạt được thực hiện thông qua một quy trình nghiêm ngặt. Đầu tiên, lớp sericin gây dị ứng được loại bỏ khỏi kén tằm. Sau đó, sợi tơ sạch được hòa tan trong một hỗn hợp muối đặc biệt. Từ 10 gram kén tằm, nhóm nghiên cứu đã thu được 7,3 gram tơ đã loại sericin và 1,25 gram fibroin với hiệu suất 25,06%. Fibroin sau khi chiết xuất có thể được bảo quản dưới dạng dung dịch hoặc đông khô thành bột mà vẫn giữ được tính chất ổn định sau nhiều tháng.
Nhóm nghiên cứu cũng đã thành công trong việc bào chế hệ vi hạt fibroin bằng phương pháp đổi dung môi. Quá trình này liên quan đến việc cho fibroin tiếp xúc với ethanol để tạo thành các hạt nhỏ. Tỷ lệ fibroin:ethanol được tối ưu hóa là 1:5, và hiệu suất tạo hạt đạt 65%. Các phân tích kích thước cho thấy vi hạt fibroin có kích thước trung bình khoảng 0,175 µm, phân bố đồng đều trong khoảng 0,1 – 0,3 µm.
Một trong những phát hiện quan trọng nhất là thử nghiệm an toàn trên màng phôi gà cho thấy cả dung dịch fibroin và hệ vi hạt fibroin đều không gây ra bất kỳ phản ứng phụ nào như sưng tấy, xuất huyết hay tổn thương mạch máu. Điều này chứng minh rằng vật liệu fibroin từ tằm Đà Lạt là an toàn với mô sống và phù hợp để ứng dụng trong các sản phẩm tiếp xúc trực tiếp với da hoặc đường tiêu hóa.
Ngoài ra, hệ vi hạt fibroin đã được thử nghiệm trong dung dịch mô phỏng dịch dạ dày và ruột non. Kết quả cho thấy hệ vi hạt fibroin vẫn giữ được đến 99,8% khối lượng ban đầu. Điều này cho thấy vi hạt fibroin có khả năng bảo vệ dược chất bên trong khỏi sự phân hủy bởi môi trường axit và enzyme tiêu hóa.
Thành công của nghiên cứu này không chỉ mở ra hướng tận dụng hiệu quả nguồn nguyên liệu tơ tằm Việt Nam mà còn đóng góp vào xu hướng phát triển vật liệu sinh học tự nhiên, bền vững và an toàn. Trong tương lai, fibroin từ tơ tằm Đà Lạt có thể được ứng dụng để tạo ra các hệ mang thuốc tiêm hoặc uống, kem dưỡng sinh học, mặt nạ sinh học, hoặc vật liệu trong tái tạo mô, phẫu thuật thẩm mỹ. Với những tiềm năng ứng dụng rộng lớn, nghiên cứu này hứa hẹn sẽ đóng góp vào sự phát triển của công nghệ y sinh và vật liệu sinh học ở Việt Nam.
