Trung Quốc vừa chính thức khởi công xây dựng một đập thủy điện khổng lồ trên cao nguyên Tây Tạng, nhắm tới mục tiêu trở thành một trong những dự án thủy điện lớn nhất trên thế giới. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã chủ trì lễ khởi công vào ngày 19/7 tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng.
Dự án này nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo – dòng sông huyết mạch chảy qua Tây Tạng và sau đó trở thành sông Brahmaputra, chảy qua Ấn Độ và Bangladesh. Được lên kế hoạch từ năm 2020, dự án là một phần trong chương trình 5 năm nhằm khai thác tối đa tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng.
Sau khi được thông qua vào tháng 12 năm ngoái, dự án đã sẵn sàng cho giai đoạn triển khai. Với công suất dự kiến lên đến 300 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm, tương đương gấp 3 lần công suất của đập Tam Hiệp, đây sẽ là một trong những dự án thủy điện lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, dự án đã gây ra những lo ngại không nhỏ ở Ấn Độ và Bangladesh về vấn đề an ninh nguồn nước và lương thực, cũng như việc di dời dân cư và các tác động tiềm ẩn đối với môi trường.
Trung Quốc đã khẳng định rằng dự án đã trải qua một quá trình đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ra bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất hay quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết rằng dự án có thể hỗ trợ trong việc phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu.
Dự án này bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang, với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ (tương đương 167 tỷ USD). Dự án sẽ chủ yếu cung cấp điện ra ngoài Tây Tạng, đồng thời đáp ứng nhu cầu sử dụng trong khu vực.
Tập đoàn China Yajiang, một doanh nghiệp nhà nước mới được thành lập, sẽ đóng vai trò là chủ đầu tư của dự án. Động thái này đã thúc đẩy Ấn Độ đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh, như một cách để khẳng định quyền sử dụng nguồn nước.
Nyingchi, thủ phủ của khu tự trị Tây Tạng, là nơi tổ chức lễ khởi công dự án. Chính quyền địa phương đã cam kết hỗ trợ đầy đủ cho việc triển khai dự án.
Trong thời gian tới, dự án này sẽ tiếp tục thu hút sự quan tâm của quốc tế, đặc biệt là từ Ấn Độ và Bangladesh, những quốc gia hạ lưu của sông Brahmaputra. Những lo ngại về tác động môi trường và quyền sử dụng nguồn nước sẽ tiếp tục là tâm điểm của các cuộc thảo luận.
Các chuyên gia đánh giá rằng dự án này không chỉ có ý nghĩa về mặt năng lượng mà còn có những tác động chiến lược quan trọng đối với Trung Quốc cũng như khu vực. Do đó, việc triển khai dự án sẽ được theo dõi sát sao bởi các bên liên quan.
