Trong khuôn khổ Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các đại biểu đã tham gia tọa đàm về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế xanh và phát triển bền vững. Tại đây, các chuyên gia đã đưa ra những ý kiến tâm huyết và giải pháp nhằm hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam.
TS. Đinh Hùng Cường, Trưởng phòng Nghiên cứu và Phát triển tại Viện Hoá học Nước biển Fukuoka (Nhật Bản), đã đặt ra một câu hỏi khiến cả khán phòng phải suy ngẫm: Vì sao một quả xoài Miyazaki (Nhật Bản) có thể được bán với giá hơn 2 triệu đồng, trong khi xoài Việt Nam dù ngon nhưng giá trị lại thấp hơn rất nhiều? Theo TS. Cường, câu trả lời không chỉ nằm ở thương hiệu, mà còn ở việc tạo ra một câu chuyện cho sản phẩm. Đó là câu chuyện về sự chăm chút tỉ mỉ, từ việc cắt tỉa để mỗi cây chỉ giữ lại vài chục quả, cho đến bọc từng quả trong túi lưới, thu hoạch đúng thời điểm quả vừa rụng khỏi cành – thời điểm ngon nhất, chất lượng nhất.
Tuy nhiên, TS. Cường cũng nhấn mạnh rằng, cần thiết phải có một nền tảng chất lượng ngay từ khâu đầu vào. Môi trường sản xuất xuống cấp, đất đai bạc màu, hệ sinh thái bị phá vỡ bởi hóa chất thì mọi nỗ lực marketing, mọi câu chuyện thương hiệu đều vô nghĩa. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và đầu tư đúng mức vào quá trình sản xuất và chế biến.
Cũng tại tọa đàm, TS. Nguyễn Hoàng Chinh, Trung tâm nghiên cứu các sản phẩm sinh học bền vững trường ĐH Deakin, Úc, đã trao đổi về chủ đề khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong sản xuất xanh. Theo TS. Chinh, Việt Nam đang đứng trước một nghịch lý lớn: lãng phí hàng chục triệu tấn phụ phế phẩm mỗi năm. Điều này không chỉ gây tổn thất về kinh tế mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.
TS. Chinh đã gợi mở hướng để các startup có thể biến nguồn ‘rác’ khổng lồ này thành một ‘mỏ vàng’, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường quốc tế. Chìa khóa để giải quyết bài toán này nằm ở việc chuyển đổi tư duy từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn, tức là sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả và giảm thiểu chất thải.
Để biến ý tưởng thành hiện thực, TS. Nguyễn Hoàng Chinh đề xuất, Việt Nam cần một hệ sinh thái hỗ trợ hiệu quả, dựa trên mô hình hợp tác “kiềng ba chân”: Chính phủ – Viện nghiên cứu – Doanh nghiệp. Sự hợp tác này giúp giảm chi phí đầu tư riêng lẻ cho từng doanh nghiệp, đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ và tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động.
TS. Đinh Hùng Cường cũng đề xuất một mô hình hỗ trợ “công thức 4 chân” để tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ thông minh cho các nhà sáng tạo Việt. Cụ thể, nhà nước cần xây dựng các phòng thí nghiệm mở (Open Lab) dùng chung, có một cơ chế tài chính linh hoạt, cho phép các nhà nghiên cứu được “ghi nợ” chi phí và chỉ hoàn trả khi dự án thành công. Bên cạnh đó, sự tham gia của các doanh nghiệp và tổ chức quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn lực và chuyên môn.
Cuối cùng, các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng, để hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, Viện nghiên cứu và Doanh nghiệp. Sự hợp tác này sẽ giúp tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động, hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam phát triển và thành công. Từ đó, Việt Nam có thể đẩy mạnh khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế xanh và phát triển bền vững.
